حرکت دانشگاه علم و صنعت ایران در مسیر رهایی از دلار

سه شنبه 18 آذرماه 93 همایش “پیمان پولی دوجانبه” به همت مرکز مطالعات اقتصادی بسیج دانشجویی دانشگاه علم و صنعت ایران برگزار شد. در این همایش پس از پخش مستندی درخصوص سازوکار پیمان های پولی دوجانبه ،میهمانان برنامه به ارائه سخنان خود پرداختند.

خانم لیدا برهان آزاد، دبیرکل اتحادیه ی پایاپای آسیا در دانشگاه علم و صنعت ایران حاضر شد و با اشاره به این که اتحاده ی پایاپای مستقل از بانک مرکزی بوده و در واقع بانک مرکزی ایران یکی از اعضای این اتحاده می باشد ، به معرفی این اتحادیه پرداخت.

وی استفاده از پول های ملی که موجب صرفه جویی می شود را از مزایای ورود معاملات به این اتحادیه دانست با استفاده از ضرب المثل ” همه ی تخم مرغ های خود را در یک سبد نگذار ” به امنیت کلی سرمایه ها اشاره کرد.

دبیر کل اتحادیه پایاپای آسیا در ادامه هدف از پیمان پولی دوجانبه را تامین نقدینگی در زمان ایجاد بحرانهای مالی، تقویت پول ملی کشورها و بسط فعالیتهای تجاری ذکر نمود؛ ومصون سازی در مقابل نوسانات ارزی و ایجاد تنوع در پایانه های ارزی را از جمله مزایای این طرح دانست. وی اراده ملی کشورها، روابط سیاسی مستحکم بین دوکشور، داشتن ساختار اقتصادی مناسب، تعادل تراز تجاری، وجود ساختارهای فنی و تبیین آیین نامه های تجاری را از جمله الزامات پیمانهای پولی دوجانبه دانست و در پایان پیمانهای پولی دوجانبه را راهکار اقتصادی مناسبی برشمرد که در صورت مهیا بودن شرایط میتواند مشکل گشا باشد. همچنین این که اولین بار این اتحادیه در تهران پایه ریزی شده از مزیت هایی است که برای ایران وجود دارد.

پس از سخنرانی برهان آزاد ، عبد العظیم مولایی کارشناس اقتصاد بین الملل به تبیین روند پیمان پولی دو جانبه پرداخت.

او در ابتدا یادآور شد که ایران در 17 آبان 58 تحریم جنگ افزار شد ؛ انقلاب ما یک انقلاب خدا گرا بوده و خواهد بود و تحریم ها به منظور تضعیف این امت خدا گرا صورت گرفته و انتظار این که توسط مذاکرات تحریم ها برداشته شود انتظار دور از منطقی است. پس باید به دنبال راهی دیگر برای رهایی از سلطه ی آمریکا توسط دلار باشیم. بلوکه شدن پول های ایران در بانک های آمریکا تا سال 90 چنان کمر شکن نبود اما پس از آن به علت افزایش تحریم فروش نفت و فراگیر شدن تحریم بانکی در حوزه ی غذا و دارو و … باعث سختی های اقتصادی زیادی شد.

مولایی پیمان پولی دوجانبه را راهکاری برای تحریم بانکی خواند. این کارشناس اقتصاد بین الملل، انتقال و آزادسازی ارز، کاهش هزینه­ های تبادل ارز، گرفتن نوسانات ارز و استفاده از پول ملی برای تجارت را از جمله مشکلاتی بر شمرد که با استفاده از این پیمان قابل رفع است.

وی در ادامه استفاده از این روش را برای ذخیره سازی ارز نفی کرده و در عوض آن را راهی مناسب برای تسویه تجاری خواند. هم چنین تصریح کرد: می توان با برنامه­ ای منطقی طی چهار الی پنج سال، حدود 30 درصد از تراکنش های مالی را با دلار، 15 درصد را با یورو و 55 درصد را با استفاده از پیمان پولی دوجانبه انجام داد.

وی ادامه داد: تنها پنج کشور چین،هند،امارات،تایوان و روسیه حدود 50 درصد از مبادلات تجاری ما را به خود اختصاص میدهند؛ و با وجود اعلام آمادگی  کشورهایی نظیر روسیه،ترکیه و پاکستان؛شرایط برای انعقاد پیمان پولی دوجانبه مهیاست

او تمایل بقیه کشور های عضو پیمان بریکس و خواستار عقد پیمان پولی دو جانبه به علت عدم تمایل به مانیتورینگ تمامی تجارت ها و مبادات ارزیشان توسط آمریکا –صاحب دلار – دانست.

سپس اضافه کرد پیمان پولی دو جانبه نیازمند تعادل تجاری بین دو کشور دو طرف پیمان نمی باشد چرا که در هر زمان ارزش پولی هر دو کشور توسط اس.دی.آر ، واحد پول مجازی ، قابلیت همسان سازی دارند. و همین طور با عقد این پیمان ها کاهش تقاضای ارز و به دنبال آن کاهش تور خواهد بود. سپس به توضیح روند پیمان پولی دو جانبه پرداخت توسط مثال های ملموس پرداخت.

مولایی در پایان ذکر کرد: ما یک کشور انقلابی هستیم که در برابر هژمونی آمریکا ایستاده ایم ،در این را ه هزینه ی زیادی پرداخته ایم و بهترین جوانانمان را قربانی کرده ایم تا دنیای مادی گری ای را که آمریکا برای ما تصور کرده است تغییر دهیم چرا ؟   چون ما می خواستیم دنیایی مبتنی بر خدا پرستی را بنا کنیم. الان اگر بخواهیم این راه را ادامه بدهیم با وابستگی تراکنش های مالی مان به دلار این کار امکان پذیر نیست یعنی اگر حتی ما مجاز به استفاده از دلار باشیم، حق استفاده از آن را نداریم چرا که نباید اجازه بدهیم یک کشور بر ما مسلط باشد. نکته ی دوم این است که  الان آمریکا در مذاکرات می گوید که من میخواهم جلوی بمب اتمی ایران را بگیرم و بنا بر خواست او باید کل تاسیسات اتمی را جمع کنیم. فرض کنید که ما این کار را بکنیم و فرض کنید  در آن صورت طبق ادعای آمریکایی ها تحریم ها برداشته شود. خب الان ما یک قدرت منطقه ای هستیم در آن صورت به قدرتی جهانی تبدیل می شویم که در این صورت برای آمریکا هزاران بار بد تر است!! اگر کسی می تواند، دلیلی منطقی برای اینکه آمریکا سازمان تحریم را به هم بزند؛ بیاورد. مگر ما در مذاکرات اخیر هر چه گفتند اجرا نکردیم؟ آیا حاضر شدند درصد کمی از تحریم ها را بردارند؟ نه ؟ پس باید روشمان را عوض کنیم.

در پایان برنامه ، مولایی به همراه برهان آزاد به پاسخگویی به سوال حضار پرداختند.

همچنین مرکز مطالعات اقتصادی بسیج دانشجویی دانشگاه علم و صنعت ایران در روز چهارشنبه 19آذر ماه بیانیه ای را در این خصوص منتشر کر و در آن بر نقش بانک مرکزی برای مقابله با تحریم‌های بانکی و تقویت تیم مذاکره‌کننده با اجرای پیمان پولی دوجانبه تاکید کرد.

متن این بیانیه به شرح ذیل است:

“انقلاب اسلامی گام مهمی در تحول نظام جهانی بود.

نظامی که مبنای آن استعمار همه‌جانبه مردم جهان در راستای تامین منافع مستکبران و متمولان است.

طبیعت چنین تحولی ایجاب می‌کرد که قدرت‌های زر و زور، تمام قد به مقابله با آن بپردازند.

مقابله‌ای نظامی، فرهنگی و اقتصادی و بدین ترتیب با روشن شدن هر چه بیشتر ماهیت انقلاب اسلامی در واقعه تسخیر لانه جاسوسی آمریکا توسط دانشجویان خط امام، سیل عظیم تحریم‌های تسلیحاتی و اقتصادی بر مردم مبارز و انقلابی ایران تحمیل شد.

اما همان‌گونه که تا به الان ثابت شده است، ملت ایران می‌تواند با همت، تدبیر و تلاشی جهادگونه نه تنها در مقابل سد تحریم متوقف نشود، بلکه با تکیه بر توانمندی خود، موجبات درخشش و اعتلای هر چه بهتر آرمان‌ها و اهداف خود را فراهم آورد.

یکی از برجسته‌ترین عرصه‌های مبارزه اقتصادی فعلی، موضوع تحریم بانکی است که به موجب آن دارایی‌های ارزی کشور ایران در شبکه بانکی جهانی بلوکه شده و بدین ترتیب، ایران به علت عدم توانایی نقل و انتقال بین‌المللی ارز، قادر به صادرات و واردات کالا نخواهد بود.

البته آسیب کشور از نظام مالی حاکم تنها به مواقع تحریم محدود نمی‌شود بلکه حتی در صورتی که کشور به طور کامل از این سیستم بهره‌مند شود نیز تاثیر سوء نوسان‌ها و بحران‌های مالی بر اقتصاد داخلی، ضرورت استقلال و عدم وابستگی به این چرخه غیرمطمئن اقتصادی را ایجاب می‌کند.

لازم به ذکر است که از سال‌ها پیش، وجود چالش‌های مشابه آنچه ذکر شد،کشورهای دنیا علی‌الخصوص جنوب شرقی آسیا را بر آن داشت تا به دنبال اتخاذ رویکردی نوین در نظام‌های پرداخت بین‌المللی به انعقاد پیمان‌های پولی دوجانبه و چندجانبه روی آورند.

راه‌حلی که علاوه بر ایمن ساختن اقتصاد داخلی در برابر نوسانات و بحران‌های مالی، عاملی است برای بی‌اثر کردن تحریم‌های بانکی.

بدین ترتیب اکنون که از طرفی کشور ما به علت مشی عزت مدارانه خود، مورد هجوم و سوء نیت قدرت‌هاست و از طرفی دیگر وضعیت سیاسی جهان به گونه‌ای است که محدودیت‌های حاصل از استبداد اقتصادی غرب را بر نمی‌تابد، شرایط هر چه بیشتر مهیاست تا با روی آوردن دستگاه اقتصادی کشور به پیمان پولی دوجانبه، به عنوان راه برون رفت از بحران تحریم بانکی، گامی مهم در رفع موانع موجود بر سر راه توسعه پایدار برداشته شود.

لذا باید با عزمی راسخ به مهیا کردن بستر چنین راهبردهایی برای مقابله با تحریم‌های بانکی باشیم و صرفا منتظر نتیجه مذاکرات برای لغو تحریم‌ها نباشیم چرا که با اجرای این‌گونه راهکارها چیزی را از دست نمی‌دهیم و با دستی پر پشت میز مذاکره می‌نشینیم، چرا که خیلی از کشورهای دیگر که حتی تحریمی هم متوجه آن‌ها نیست، از این راهبردها استقبال زیادی کرده‌اند و خود را در مقابل اثرات سوء سیاست‌های اقتصادی آمریکا و کشورهای اروپایی مقاوم کرده‌اند.

لذا از بانک مرکزی انتظار می‌رود که در راستای استقلال کشور و همچنین تقویت تیم مذاکره‌کننده در هفت ماه مذاکرات آتی، به بستن پیمان پولی دوجانبه با چند کشور متمایل به این امر که مبادلات اقتصادی زیادی با آنها داریم، اقدام کند.”

گزارشگر: محیا خزایی (عضو افتخاری جنبش ضد ربا در دانشگاه علم و صنعت ایران)