مصاحبه اختصاصی تیتر یک با سرکار خانم هاله ­اسماعیل­ نژاد

   سلام. از این­که وقت ­تان را در اختیار ما قرار دادید بسیار متشکریم. لطفا خودتان را برای مخاطبان تیتریک، معرفی بفرمایید.

با سلام خدمت شما. این جانب هاله اسماعیل نژاد هستم، 28 ساله، دانش آموخته­ ی رشته­ ی توسعه­ ی اقتصادی و برنامه ریزی از دانشگاه تهران.

به چه دلیل موضوع دکترین ملی بیع را برای پایان ­نامه­ تان انتخاب کردید؟ روند شکل­ گیری آن­ را به­ طور کامل بیان نمایید.

انتخاب موضوع کلانی به این صورت دلایل متعددی داشت اما به نظر می رسید با توجه به دوره­ ی پیاده سازی و تحقق اصل 44 قانون اساسی، اقتصاد ایران با چهار ضرورت کلی روبرو بود:

1-       ضرورت بازسازی اقتصاد ایران در قالب تحوّل اقتصاد ملی .

2-       ضرورت تدوین الگوی ایرانی- اسلامی پیشرفت

3-       ضرورت تدوین نقشه جامع علم کشور، و تبیین جایگاه علم اقتصاد در آن

4-       ضرورت تبیین و تدوین نقشه­ ی جامع اقتصاد کشور. و از طرف دیگر، چون برای تحقق تحول اقتصاد ملی نیز تاکنون هیچ مدل بومی یا غیر بومی متقن و مشخصی مطرح و معرفی نشده ، به نظر می رسید که نوع طرح های تحول اقتصادی کشور هم  فاقد دکترین بوده و عمدتاً در سطح تدوین استراتژی­ های بخشی، نظیر «استراتژی توسعه­ ی صنعتی کشور» قرار داشت. تلاش پدیده آمده در جامعه­ ی علمی ایران امروز، تحت عنوان «جنبش نرم­ افزاری» و «نهضت تولید علم» هم بیان­گر این نکته بود که در مرزهای کنونی علم، نمی­ توان پاسخ­گوی نیازهای فکری بشر امروز شد. در حوزه­ ی اقتصاد نیز به همین نسبت بود و تولید علم با بن­ مایه­ ی دینی از مسایل کلیدی مغفول مانده محافل علمی بود. با توجه به این توضیحات دغدغه و انگیزه­ ی اصلی انجام یک کار بنیادین در عرصه­ ی اقتصاد شکل گرفت و منجر شد تا از ترم دوم کارشناسی ارشد پروپوزال «دکترین اقتصاد ملی جمهوری اسلامی ایران در افق 1414»  با مشاورت حکیمانه استاد حسن عباسی رئیس مرکز بررسی های دکترینال امنیت بدون مرز تنظیم شد و به سه تن از اساتید برجسته­ ی دانشگاه تهران جناب آقای دکتر فرهاد رهبر، جناب آقای دکتر محمد خوش چهره و جناب آقای دکتر حسن سبحانی ارائه گردید که در نهایت راهنمایی این پروژه با استاد دکتر سبحانی بسته شد.

استقبال دستگاه­های­ اجرایی از پایان­ نامه ­ی­ شما چه­ طور بود؟

هنوز این کار برای دستگاه های اجرایی ناشناخته است و بیشتر مورد توجه محافل فکری، علمی پژوهشی است. برای مثال به دبیرخانه­ ی جشنواره­ ی فارابی که در آبان ماه برگزار می­ شود فرستاده شده و تا این مرحله مورد توجه داوران قرار گرفته است.

چه­ قدر اقتصاد جامعه­ ی­ ایران به اقتصاد قرآنی نزدیک است؟

شاید 2 درصد کل اقتصاد ایران آموزه های قرآنی را اجرا می ­کنند و آن هم به اقتصاد سنتی بازاری قدیم متعلق است. و گرنه با وجود سیستم های لیبرالی نظیر بورس و بانک، غباری از ربا سفره­ ی همه­ ی مردم را فرا گرفته است.

    آیا افراد دیگری – چه در حوزه و چه در دانشگاه – در این سطح به مفهوم بیع بر پایه­ ی مفاهیم قرآنی پرداخته­ اند؟

حضرت امام خمینی رحمت الله علیه در مجموعه­ ای تحت عنوان «البیع»، بیع را در سطح تکنیکی و تاکتیکی تبیین نموده ­اند. اما در سطح کلان اقتصادی اثر حاضر نمونه­­ ی مشابهی ندارد.

آیا مراکزی برای پرورش نخبگان در عرصه­‌ی­ اقتصادی وجود دارد؟

مراکز پرورش زیاد است و نخبگان بسیاری نیز در آن­ ها تربیت می­ شوند اما در عرصه­ ی تربیت نخبه­ ی اقتصاد اسلامی که بتواند سیستم جامع الشرایط حکومتی ارائه کند تنها «اندیشکده­ ی یقین» تأثیرگذار حقیقی بوده است.

 به نظر شما اگر مفهوم بیع با تمام شرایط آن، در جامعه پیاده شود چه اتفاقی می­افتد؟

وَ لَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُرى‏ آمَنُوا وَ اتَّقَوْا لَفَتَحْنا عَلَيْهِمْ بَرَكاتٍ مِنَ السَّماءِ وَ الْأَرْضِ وَ لكِنْ كَذَّبُوا فَأَخَذْناهُمْ بِما كانُوا يَكْسِبُونَ (96)

و اگراهل شهرها و آباديها، ايمان مى ‏آوردند و تقوا پيشه مى ‏كردند، بركات آسمان و زمين را بر آنها مى ‏گشوديم ولى (آنها حق را) تكذيب كردند ما هم آنان را به كيفر اعمالشان مجازات كرديم. (96اعراف)

و سخن آخر.

فرهنگ سازی برای پخته کردن یک اندیشه­ ی نوین، نیازمند یاری همه­ ی رسانه­ هاست. بدیهی است مطالعه­ ی این اثر و پیشنهادات و انتقادات ارائه شده در اکمال آن نقش بسزایی خواهد داشت.