سیستم بانکداری کشورآلوده به ربا است و مردم نیز دانسته یا ندانسته، خواسته یا ناخواسته آلوده به این فعل حرام شدهاند؛ عادیسازی دروغ و ,ربا, ثروت ,حلال, کشور را به ,حرام, تبدیل کده و حرکتهای سالم اقتصادی و تولید را به رکود و سکون تبدیل کرده است.
مهمترین ابزار سلطه و استثمار در تاریخ بشر، استعمار و استثمار از راه فشارهای اقتصادی بوده است، جوامع قدرتطلب در طول قرنهای متمادی با برنامهریزی طولانیمدت و القای نظام اقتصادی ربوی به تمام جوامع بشری به نوعی همه آنها را آلوده و گرفتار خود کردهاند. لذا ضروری است که مسلمانان تمام توان و دقت خود را به کار گیرند تا از ورود ربا به زندگی خود جلوگیری کنند. در کشور ما نیز متاسفانه اثرات این نظام اقتصادی ربوی وجود دارد و بارها و به شکلهای مختلف بیان شده است که سیستم بانکداری و نظام اقتصادی آلوده به ربا است و مردم نیز دانسته یا ندانسته، خواسته یا ناخواسته آلوده به این فعل حرام شدهاند. عادیسازی دروغ و ربا، ثروت حلال کشور را به حرام تبدیل کرده و حرکتهای سالم اقتصادی و تولید را به رکود و سکون تبدیل کرده است. از این رو توجه به راهکارهای اسلامی در راستای مقابله با ربا امری ضروری است.
توجه به اصل مالکیت در اسلام و امانی بودن نعمات خداوندی
آموزههای اسلام در خصوص مالکیت همواره بر این اصل حیاتی تاکید دارند که انسان مالک حقیقی چیزهایی که در اختیار دارد، نیست و داراییهای ما فقط امانتی است که از جانب خدای متعال در اختیار بشر قرار گرفته است. این نوع تفکر است که سبب میشود انسان در جهت ,امانتداری, و رعایت حق امانت گام بردارد. این اصل از اساسیترین اصول مندرج در اقتصاد است که باید به آن توجه شود.
رعایت اصل عدالت و انصاف در اقتصاد
از آنجا که خداوند حد و حدودی برای ما قرار داده که نباید از آن حدود خارج شویم، با اجرای ,حدود الهی, و امانتدار بودن و عدل و انصاف و راستگویی و وفای به عهد اقتصادی سالم خواهیم داشت و به دنبال آن، همه فعالیتها موجب تولید برکت و آسایش خواهد شد و کسالت و ناامیدی از میان خواهد رفت. همچنین مشارکت در قرارداد اسلامی بدین معنا است که طرفین معامله با هم توافق میکنند که در ازای سرمایه و کار مشخص به تولید و منفعتی دست یابند و در نهایت در سود و زیان حاصل نیز شریک خواهندبود.
این مدل رفتاری، یعنی سرلوحه قرار دادن اصل امانت و انصاف، دقیقا نقطه مقابل ,سیستم ربوی ,و آن چیزی است که در حال حاضر در بانکهای کشور اجرا میشود. در حال حاضر، سیستم بانکی کشور بابت مبلغی که به مشتریان میدهند، فقط حالتی که کسب و کار مشتری منجربه سود میشود را درنظر میگیرند و درصورت ضرر مشتری با وی شریک نمیشوند و چون شریک نمیشود، نظارت کمرنگ شده و باعث اختلاس و صوری بودن عقود و فساد در نظام اقتصادی کشور شده است.
گسترش فرهنگ قرضالحسنه
گسترش فرهنگ , قرضالحسنه, نیز یکی دیگر از ابزارهایی است که باید در نظام اقتصادی رونق پیدا کند. مسئله قرضالحسنه در اسلام به حدی از جایگاه والا و ارزشمندی برخوردار است که برخی اندیشمندان اقتصادی مسلمان جایگاه قرضالحسنه را بسیار والاتر از صدقات میدانند، این در شرایطی است که متاسفانه بانکهای کشور در مقابل وام یا پولی که بهصورت قرض الحسنه یا مشارکت طبق عقوداسلامی پرداخت و دریافت میکنند، حدود الهی را رعایت نمیکنند و از طریق شروط ضمن عقد عملا کاربرد قرضالحسنه را نیز تحتالشعاع قراردادهاند، لذا واقعی شدن عقد قرضالحسنه یکی از اصلیترین نیازهای جامعه امروز در سیستم بانکی است.
پرهیز از مصرف به شیوه غربی
نکته دیگری که در راستای توجه به اقتصاد اسلامی و مقابله با ربا باید در دستور کار قرار داد پرهیز از اسراف و توجه به نحوه صحیح مصرف در جامعه است. اگر ما یاد بگیریم همواره به اندازه داشتههایمان خرج کنیم، درنتیجه از بدهکار شدن خود جلوگیری میکنیم و آسایش و آرامش بیشتری خواهیم داشت اما اگر به دنبال تفکرهای اشتباه، و تجملگرایی صرف باشیم، مطمئنا آلوده به قرضهای ربوی و ربا خواهیم شد. چراکه در واقع خود را مطیع و فرمانبردار شخص یا سازمانی میکنیم که برپایه اقتصاد ربوی استوار است.
خسرو غنیزاده
منبع: خبرگذاری بین المللی قرآن