رییس کمیسیون برنامه و بودجه گفت: باور به موفقیت نظام بانکداری بدون ربا هنوز در نظام بانکی کشور به وجود نیامده است. علاوه بر آن آموزشهای کافی نیز وجود نداشته است و مهمتر از این موارد در نظام آموزش عالی کشور به جای آموزش بانکداری اسلامی، همچنان بانکداری ربوی آموزش داده میشود.
حجتالاسلام والمسلمین غلامرضا مصباحیمقدم در گفتوگو با خبرنگار پارلمانی ایسنا، گفت: متاسفانه نظام بانکی کشور نتواسته خود را از قید سود حاصل از واسطهگری پول رها کند به همین دلیل همچنان هزینههای تولید را افزایش داده و تولید کنندگان را با چالشهای عدیدهای روبرو میکند به نحوی که گاهی گیرندگان تسهیلات بانکی را به خاک سیاه مینشاند.
نماینده مردم تهران ابراز تاسف کرد: متاسفانه این حقیقتی است که در بانکهای کشور جریان دارد، البته بحرانهای اقتصادی در خارج از ایران منشائی جز نرخ بهره بانکی ندارد.
وی با تشریح چالشها و مشکلات نظام بانکی، گفت: اینکه بانکداری اسلامی در ایران با چالشها و مشکلات متعددی روبروست به دو دلیل عمده بر میگردد. اول آگاهی نداشتن نظام بانکی از مزیتهای بانکداری اسلامی و دوم جرات نداشتن مسوولان بانکی برای به اجرا گذاشتن این نظام بانکی است، به تعبیر دیگر در مسوولان اقتصادی و بانکی کشور هنوز این باور شکل نگرفته است که بانکداری اسلامی، نظامی است با مزیتهای بیشتر بنابراین خود را ملزم به اجرای این نظام نمیداند.
رییس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس با بیان اینکه اسم و ظاهر بانکداری اسلامی را تبلیغ میکنیم ولی ماهیت و حقیقت بانکداری اسلامی را اجرا نمیکنیم، گفت: حقیقت نظام بانکی کشور همان چیزی است که نظام بانکداری غربی به آن پایبند است و آن چیزی نیست جز دریافت سود پول. نظام بانکی کشور با تبلیغات گسترده به مردم اعلام میکند که در بانکها سپردهگذاری کنند و سودهای فلان درصد دریافت کنند. از سوی دیگر سود پرداختی به سپردههای بانکی از سوی مسوولان بانکی به عنوان هزینه منظور و با افزودن درصدهای بیشتر به آن، سود پول را از متقاضیان تسهیلات اخذ میکنند. مسوولان بانکی معتقدند چون سود مثلا 17 درصدی به سپردههای بانکی پرداخت میکنند پس باید سود بیشتری از تسهیلات گیرندگان دریافت کنند تا هم حقالوکاله و هم سود سپردههای بانکی را تامین کنند. این روش در حقیقت همان روش بانکداری ربوی است منتهی با ظاهر و صورتی متفاوت و اسلامی.
مصباحیمقدم افزود: بانک نهادی واسطه است. این نهاد واسطه، وجوه مردم را جمعآوری کرده و به افراد و بنگاههای اقتصادی که به سرمایه نیاز دارند، تسهیلات پرداخت میکند و در قبال انجام این کار از تسهیلاتگیرندگان و سرمایهگذاران، درصدی سود دریافت میکند که بخشی از این سود را به صاحبان سپردههای بانکی و بخشی را به عنوان حقالوکاله اختصاص میدهد در حالی که تفاوت اساسی بانکداری اسلامی با بانکداری فعلی در کنار گذاشتن نرخ بهره و بکارگیری ساز و کاری مبتنی بر مشارکت صاحبان سپردههای بانکی در فعالیتهای اقتصادی است.
وی سپس به تشریح برکات نظام بانکداری اسلامی پرداخت و افزود: بانکداری اسلامی نه اثر تورمی دارد، نه موجب شکاف بین سود سپردههای بانکی و سود واقعی بازار میشود و نه تولیدکنندگان را دچار مشکل میکند. با جایگزینی این نظام، هزینههای تولید به شدت کاهش مییابد، با کاهش هزینههای تولید، نرخ تورم نیز به سمت کاهش میل میکند و در یک جمله میتوان گفت با حذف هزینه پول، قیمت تمام شده تولید کاهش می یابد.
نماینده مردم تهران افزود: بانکداری اسلامی در کشورهای اسلامی به اجرا گذاشته شده و آثار مبارک خود را نشان داده است. این تاثیرگذاری در سطحی بوده که صندوق بینالمللی پول و بانک جهانی نیز این نظام را پذیرفته و به مسئولان سیاسی کشورهای غربی و بانکهای این کشورها توصیه کرده است از این نظام استفاده کنند و جالب اینکه مسوولان سیاسی و اقتصادی این کشورها نیز از بانکداری اسلامی استقبال کرده و این نظام را اجرایی کردهاند. یکی از بزرگترین بانکهای بینالمللی بانک HSBC است. این بانک از نظام بانکداری اسلامی استفاده کرده و شعبه بانکداری اسلامی راهاندازی کرده است علاوه بر این بانک، مسلمانان دنیا نیز از ظرفیتهای بانکداری اسلامی به خوبی بهره میبرند. بانکهای غربی و کشورهای اسلامی با به اجرا گذاشتن بانکداری اسلامی نه مرتکب فعل حرام میشوند و نه گرفتار مشکلات و چالشهایی که خاص نظام بانکی مبتنی بر نرخ بهره است.
مصباحیمقدم با اشاره به بیتمایلی مدیران نظام بانکی به بانکداری اسلامی، گفت: معتقدم باور به موفقیت نظام بانکداری بدون ربا هنوز در نظام بانکی کشور به وجود نیامده است. علاوه بر آن آموزشهای کافی نیز وجود نداشته است و مهمتر از این موارد در نظام آموزش عالی کشور به جای آموزش بانکداری اسلامی، همچنان بانکداری ربوی آموزش داده میشود.
رییس کمیسیون برنامه و بودجه اصلاح نظام اقتصادی کشور را منوط به اصلاح نظام بانکی دانست و افزود: برای اصلاح نظام اقتصادی کشور ابتدا باید نظام بانکی اصلاح شود. با اصلاح نظام بانکی، نظام اقتصادی کشور نیز اصلاح میشود، زور زیادی هم لازم نیست. تحول در نظام بانکی با اصلاح آموزش بانکداری در ساختار نظام آموزش عالی و همچنین با اصلاح قانون بانکداری و اصلاح فرهنگ حاکم بر نظام بانکی رقم میخورد.
وی متذکر شد: نظام بانکی مرکز و محور اصلاح نظام اقتصادی کشور است. اگر نظام بانکی تغییر کند سرمایهگذاری رشد میکند، اگر نظام بانکداری اسلامی پیاده شود میزان سرمایهگذاری افزایش مییابد و اگر نظام بانکداری اسلامی پیاده شود، اشتغال رشد بسیار زیادی کرده و ورشکستگی بنگاههای اقتصادی و کارخانجات کوچک و بزرگ کاهش شدیدی مییابد.
منبع: ایسنا