نشریه بنکر براساس گزارش سالانه خود، هر سال بانکهای جهان را براساس شاخصهای سودآوری، میزان دارایی، قدرت بانکی، سرمایه اولیه و سرمایه کنونی مورد ارزیابی قرار میدهد.
به گزارش بنکر (Banker)،گزارش سال۲۰۱۵ بنکر درمورد بانکهای ایران با شاخصهای سودآوری، نسبت سود به سرمایه، میزان داراییها و قدرت بانکی نشان میدهد که در هر شاخص بانکهای زیر بهترین وضعیت را بین بانکهای ایرانی داشتهاند. در شاخص سودآوری، بانکهای صادرات، ملت و پاسارگاد بهترتیب بهترین رتبه را داشتهاند. همچنین در شاخص نسبت سود به سرمایه، بانکهای پارسیان، ملی و کارآفرین در سه رتبه اول بودهاند. ازسوی دیگر، در شاخص میزان داراییها، بانکهای ملی، ملت و صادرات سه بانک برتر بودهاند. از نظر شاخص قدرت بانکی نیز بانکهای صادرات، پاسارگاد و صنعت و معدن رتبههای اول تا سوم را داشتهاند. همچنین در رتبهبندی سرمایه اولیه، بانکهای صادرات، پاسارگاد و توسعه صادرات بهترین بانکهای ایران بودهاند.
براساس میانگین این شاخصها بین بانکهای ایرانی و مقایسه آن با بانکهای جهان، بانک صادرات ایران رتبه ۲۵۹ را کسب کرده و بهترین بانک ایرانی از نظر شاخصهای ارزیابی بوده است. همچنین بانک پاسارگاد با رتبه ۲۶۶، بانک صنعت و معدن با رتبه ۳۱۰، بانک ملت با رتبه ۳۲۰، بانک تجارت با رتبه ۳۵۰، بانک توسعه صادرات با رتبه ۴۰۲، بانک مسکن با رتبه ۴۰۸، بانک پارسیان با رتبه ۴۷۱، بانک ملی با رتبه ۴۹۴، بانک سپه با رتبه ۵۰۹، بانک اقتصاد نوین با رتبه ۵۸۴، بانک کارآفرین با رتبه ۷۷۷ و بانک سامان با رتبه ۸۳۵ بین هزار بانک جهانی قرار گرفتند. به عبارت دیگر، ۱۳بانک ایرانی بین ۱۰۰۰بانک معتبر جهان قرار داشتهاند.
اما آخرین گزارش بنکر مربوط به سال۲۰۱۵ نشان میدهد که براساس آخرین رتبهبندی بانکداری ۱۰۰۰بانک معتبر جهان، بزرگترین بانکهای امریکایی و اروپایی، همچنان در حال ازدست دادن میدان رقابت و زمین بازی خود بهنفع رقبای چینی هستند و دو بانک چینی موفق شدهاند که در رتبههای اول بانکداری جهان قرار گرفته و بانکهای انگلیسی و امریکایی که سالها در جایگاه اول جهان بودهاند را به پایین جدول منتقل کنند.
در سال گذشته یعنی در سال۲۰۱۴، بانک انگلیسی Hsbc که بهطور قابلتوجهی در حال بازسازی حضور خود در بازارهای جهانی بوده و تمرکز خود را بر آسیا افزایش داده بود، از مکان پنجم جدول بهترین بانکهای جهان، به مکان نهم سقوط کرد. همچنین بانک سیتیگروپ امریکا (Citigroup) که فعالیتهای بانکی خود را در خارج از امریکا محدود و متوقف کرده و به بازار داخلی امریکا بیشتر متمرکز شده است، از مکان ششم جدول به رتبه هفتم جدول بهترین بانکهای جهان، نقلمکان کرد. ازسوی دیگر، بانک سلطنتی اسکاتلند (RBS) نیز بعد از اینکه دولت بریتانیا را از جاهطلبیهای بینالمللیاش نجات داد به مکان هجدهم جدول بهترین بانکهای جهان انتقال یافته است. قبل از بحران مالی سال۲۰۰۸، بانک انگلیسیHsbc در صدر فهرست ۱۰۰۰بانک جهان بود و بعد از آن، بانک سیتیگروپ امریکا در رتبه دوم و بانک اسکاتلندی Rbs در ردیف سوم از لحاظ قدرت سرمایه بودند.
برتری ۳ بانک چین در ۲۰۱۵
این گزارش نشان میدهد که در سال۲۰۱۵ بانکهای چینی از همه بانکهای جهان پیشی گرفتهاند و در حال حاضر بانکهای چین با سه بانک در رتبههای اول تا چهارم جدول قرار دارد و بانک CENTERAL OF BANK چین نیز از مکان هفتم به چهارم منتقل شده و بانک ساختوساز چین Construction در مقام دوم قرار دارد همچنین بانک کشاورزی چین از مکان نهم به رتبه ششم جدول بهترین بانکهای جهان نقلمکان کرده است. در رتبهبندی ۲۰۱۵، بانک صادرات ایران جایگاه ۲۷۸ را به خود اختصاص داده است. این بانک در سالهای اخیر همواره بهعنوان بانک برتر بین بانکهای ایرانی معرفی شده و در سالجاری نیز با بهبود شاخصها شاهد ارتقای ۲۴پلهیی نسبت به رتبهبندی سال۲۰۱۴ همراه بوده است. سایر بانکهای ایرانی که در این رتبهبندی قرار گرفتهاند بانکهای پاسارگاد و مسکن هستند که به ترتیب در جایگاههای ۴۰۱ و ۴۰۸ جدول ۱۰۰۰بانک جهان قرار دارند. شایان ذکر است که بانک صادرات در سال۲۰۱۲ در جایگاه ۲۵۹ قرار گرفته بود. گفتنی است باتوجه به توافق ایران و قدرتهای جهانی و با رفع تحریمها و تنگناهای بینالمللی و باتوجه به ظرفیت و توانمندیهای این بانک در داخل و خارج از کشور و بیش از ۲۰شعبه بانک صادرات در خارج کشور، انتظار میرود در آینده شاهد جهش رشد جایگاه بانک صادرات در عرصههای مختلف باشیم.
سودآورترین بانکهای جهان
چهار بانک چینی در ردهبندی ۲۰۱۵ جزو سودآورترین بانکها به حساب میآیند. سود تمام بانکهای چینی در این ردهبندی تقریبا دو برابر امریکا و ۱۰برابر بانکهای بریتانیاست، این درحالی است که در سال۲۰۰۸، بانکهای بریتانیا و ایالاتمتحده سودآورتر از همتایان چینی خود بودهاند. بانکهای چینی مانند پیشینیان خود سهمی را در بازار جهانی به اشتراک نمیگذارند و خود چینیها سهامدار بانکهای چینی هستند درحالی که سایر بانکهای معتبر اروپایی و امریکایی، سهام خود را در بورسهای معتبر جهان عرضه کردهاند. بانک ICBC چین که سه سال پیدرپی در صدر فهرست رتبهبندی جهانی بنکر قرار گرفته، بهدنبال آن است که در ظرف مدت ۵سال، فقط ۱۰درصد از سرمایه خود را در خارج از چین سرمایهگذاری کند که در مقیاس بانک جهانی، مقداری ناچیز است. برایان کاپلان سردبیر بنکر میگوید: زمانی بزرگترین جاهطلبی بانکها، ایجاد کسبوکار و تولید در تمام نقاط جهان بود، ولی امروزه در جهت سودآوری زیاد، فقط بر چند منطقه جغرافیایی جهان متمرکز هستند و در سالهای آینده باید ببینیم که عملکرد صنعت بانکداری جهان چه خواهد بود؟
استخدام گسترده در بانکهای چین
در سالهای اخیر، بانکهای جهان تعداد کارمندان خود را کاهش دادهاند. بهعنوان مثال، در سال۲۰۱۱ بانک امریکاییCitigroup ۱۲درصد و بانک انگلیسی Hsbc نزدیک به ۸درصد کارمندان خود را تعدیل کردهاند. ولی بانک Icbc چین و بانک construction چین هر یک ۱۳درصد تعداد کارمندان خود را افزایش دادهاند. اکنون چهار بانک بزرگ چین در حال استخدام یکمیلیون و ۶۰۰هزار کارمند هستند که این رقم ۱.۵برابر بیشتر از تعداد افراد استخدام شده در چهار بانک بزرگ ایالاتمتحده امریکاست. در سالهای اخیر، بسیاری از بانکهای جهان در حال افزایش سود بودهاند اما برخی مناطق با کاهش سود موردانتظار خود مواجه شدهاند. در این آمار بانکهای آسیایی بیش از نیمی از کل سود بانکها را دراختیار داشتهاند. همچنین بانکهای آفریقایی با ۱۸درصد، بانکهای امریکای لاتین با ۱۷درصد و بانکهای آسیایی با ۷.۵درصد افزایش سود داشتهاند.اما منطقه یورو با کاهش سود نسبت به سالهای قبل مواجه شده است و درحالی که در سالهای۲۰۱۲ و ۲۰۱۳ با سود ۱۲۳درصدی مواجه شدند، اما در سالهای۲۰۱۴ و ۲۰۱۵ بهدلیل بحرانهای منطقه یورو، یونان، وضعیت اقتصاد اسپانیا و برخی دیگر از کشورهای اروپایی و خسارتهای فراوان حاصل از وضعیت اقتصاد اروپا، انتظار بانک اروپایی منطقه یورو با نام eurozone از کسب سود کاهش زیادی داشت. بدترین عملکرد بانکی در اروپای شرقی و مرکزی اتفاق افتاده و سود بانکی ۶۹درصد کاهش یافت که دلیل بزرگ آن سقوط ارزش پول روسیه و اوکراین بود.
بازگشت سرمایه
جالب این است که کمترین بازگشت سرمایه به منطقه یورو با رقمی کمتر از ۵درصد اختصاص دارد
بهترین بازگشت سرمایه در جنوب امریکا با ۲۶درصد رقم خورد، بازگشت سرمایه در آفریقا با ۲۴درصد و در آسیا و اقیانوسیه ۱۹درصد بوده است.
نرخ بازگشت سرمایه در جهان
در سال ۲۰۱۵ بازگشت سرمایه بانکها در مناطق امریکای لاتین، آفریقا، آسیا بالاترین نرخ را داشته و مناطق خاورمیانه، امریکای شمالی، در سطح متوسط بوده و مناطق اروپا، اروپای شرقی و مرکزی و منطقه یورو با کمترین نرخ بازگشت سرمایه در صنعت بانکداری مواجه بوده است.
۱۰بانک برتر جهان از نظر میزان سرمایه
از نظر رتبهبندی بانکهای معتبر جهان، ۱۰ رتبه اول بانکهای بزرگ متعلق به کشورهای چین، امریکا، انگلیس و ژاپن بوده است. بانکهای چین شامل ICBC، CCB، Bank of china و Abc به ترتیب در رتبه اول، دوم، چهارم و ششم بزرگترین بانکهای جهان از نظر میزان سرمایه قرار دارند. ۲بانک Bank of china و Abc چین در سال ۲۰۱۵ نسبت به ۲۰۱۴ با ارتقای رتبه مواجه شدهاند. بانکهای جی پی مورگان، و بانک آو امریکا، سی تی گروپ و ولزفارگو به ترتیب در رتبههای سوم، پنجم، هفتم و هشتم بانکهای جهان از نظر میزان سرمایه هستند. ۳بانک آو امریکا، سی تی گروپ و ولزفارگو نسبت به ۲۰۱۴ با کاهش یک پلهیی مواجه شدهاند. بانک انگلیسی Hsbc نیز در رتبه نهم از نظر میزان سرمایه بوده این در حالی است که در سال ۲۰۱۴ این بانک در رتبه پنجم بوده و از بانکهای بزرگ جهان از نظر میزان سرمایه است. این در حالی است که بانکهای انگلیسی و امریکایی در سال ۲۰۰۸ بهترین بانکهای جهان بودهاند و ۵ بانک اول جهان شامل Hsbc سی تی گروپ، رویال بانک اسکاتلند، جی پی مورگان، و بانک آو امریکا، در رتبههای اول تا پنجم بانکهای جهان قرار داشتهاند. اما در سالهای اخیر، جای خود را به بانکهای چینی داده و۴ بانک چینی موفق شدهاند رتبههای اول و دوم و چهارم و ششم را به خود اختصاص دهند و در نتیجه بانکهای انگلیسی و امریکایی را به پایین جدول منتقل کردهاند.
اثر کارمندان بر رتبهبندی بانکها
یکی از شاخصها که میتواند آینده بانکهای جهان را نشان دهد و بر اساس آن میتوان به توسعه شعب و فعالیتهای بانکهای بزرگ پی برد، تعداد کارمندان هر بانک است. براساس گزارش بنکر، بانک چینیای سی بیسی که بانک اول جهان است با تعداد بیش از ۴۶۲ هزار کارمند و رشد ۱۳درصدی کارمندان روبه گسترش است و جمعیت زیادی از مردم چین در این بانک مشغول به کار هستند و اشتغال فراوانی ایجاد کرده است و همین اشتغال فراوان نشاندهنده حوزه گسترده نفوذ این بانک در بازارهای جهان به خصوص بازار چین و آسیاست.
بانک دوم جهان یعنی بانک چینی سی سی بینیز با ۳۷۲ هزار کارمند ورشد ۱۳درصدی کارمندان، رو به گسترش است و نشاندهنده برنامه بلندپروازانه این بانکها در آینده بانکداری جهان است. بانک آو چاینا، نیز با ۱۲۸هزار کارمند و رشد ۶درصدی تعداد کارمندان در رتبه چهارم بانکهای جهان است. از سوی دیگر بانک کشاورزی چین یاای بیسی با ۴۹۳هزار کارمند و رشد ۱۰درصدی تعداد کارمندان بهشدت روبه گسترش است. این ۴بانک چینی به تنهایی یکمیلیون و ۴۵۶هزار کارمند با رشد متوسط بالای ۱۱درصد تعداد کارمندان، بهشدت رو به گسترش هستند و این روند نشاندهنده این واقعیت است که بانکداری چین با قدرت و شدت بسیاری رو به گسترش است و این تحولات در سالهای آینده خود را نشان میدهد. در امریکا نیز بانکهای جی پی مورگان با ۲۳۳هزار کارمند و کاهش ۶درصدی تعداد آنها، بانک آوامریکا با ۷۱۵ هزار کارمند و کاهش ۲۰درصدی آنها، و بانک سی تی گروپ با ۲۶۲هزار کارمند و کاهش ۱۱درصدی، تعداد یک میلیون و ۲۱۲هزار کارمند دارند و البته به میزان ۲۰۰هزار نفر از کارمندان آنها در سال ۲۰۱۲ کاهش یافته است. این کاهش شدید تعداد کارمندان نشان میدهد که در سالهای آینده، بانکهای امریکایی جای خود را به بانکهای چینی خواهند داد و شعب و فعالیت بانکهای امریکایی کاهش مییابد. بانک انگلیسی HSBC نیز با ۲۶۶هزار کارمند و کاهش ۷درصدی همراه بوده و بانک ولزفارگو نیز با ۲۶۴هزار کارمند فعالیت داشته است. در نتیجه بانکهای انگلیسی با ۵۳۰ هزار کارمند و کاهش محسوس کارمندان خود، در حال کاهش فعالیت و تعداد شعب بودهاند و در نتیجه پیشبینی میشود که جای خود را در جدول بزرگترین بانکهای جهان در سالهای بعد به بانکهای چینی بدهند.
منبع: بنکر