مجید قاسمی مدیرعامل بانک پاسارگاد هر چند معتقد است قانون فعلی بانکداری کشور به لحاظ عقود و برخی از ابزارهای جدید نیازمند بازنگری است و به لحاظ اینکه نظام بانکی کشور به سمت بانکداری اسلامی حرکت کند باید تحولی در این نظام ایجاد شود. اما براین موضوع تاکید دارد نظام بانکی کشور منطبق با عملیات قانون بانکداری بدون ربا است و در حال حاضر خلاف بانکداری اسلامی عملیاتی نداریم و این را قبول داریم که بانکداری اسلامی محقق نشده است اما به هیچ وجه در نظام بانکی کشور ربا وجود ندارد. با او در حاشیه بیست و هفتمین همایش بانکداری اسلامی گفت وگویی انجام داده ایم که مشروح آن را می خوانید:
ازنگاه شما بانکداری کشور منطبق با عملیات بانکداری بدون ربا است؟
نظام بانکی کشور منطبق با عملیات قانون بانکداری بدون ربا است . باید به این نکته توجه داشت نظام بانکی که زیر نظر بانک مرکزی نظارت می شود، می توان این اطمینان را داد که اگر هم عدم تطبیقی در مواردی وجود داشته باشد اصل نیست و اشتباهی است که در سیستم اتفاق افتاده باشد.باید به این نکته اشاره کرد مقررات ، ضوابط و آیین نامه ها و هیات دولت چارچوب هایی را برای بانک ها تعریف کرده اند که بانک ها همه عملیات آنها در واقع محتوم به این است که منطبق با قانون عملیات بانکی بدون ربا باشد بنابراین ما در حال حاضر خلاف بانکداری اسلامی عملیاتی نداریم و این را قبول داریم که بانکداری اسلامی محقق نشده است اما به هیچ وجه در نظام بانکی کشور ربا وجود ندارد.
با توجه به اینکه اولین کشوری هستیم که قانون عملیات بانکداری بدون ربا را به مرحله اجرا گذاشته ایم چرا نتوانسته ایم بست و گسترش بدهیم؟
باید تاکید کنم بسیاری از کشورها از قانون عملیات بانکداری بدون ربا کشور های کپی برداری ومورد استفاده قرار داده اند. یعنی به لحاظ اشاعه موضوع اتفاق افتاده است. اما اینکه بگوییم این چارچوب را قانون عملیات بدون ربا ما را به طور جامع عمل کرده باشند آنها یک احتیاط هایی هم داشته اند و سعی کرده اند مرحله به مرحله جلو بروند؛ اما تنها کشوری که کل نظام بانکی براساس بانکداری عملیات بانکی بدون ربا که ربا در آن وجود نداشته باشد، ایران است.
چرا در حال حاضر شاهد آن هستیم که از نمایندگان مجلس تا دولت مردان و مراجع بر اینامر معتقدند که نظام بانکی کشور نیازمند اصلاحات است؟
قانون فعلی بانکداری کشور به لحاظ عقود و برخی از ابزارهای جدید نیازمند بازنگری است و به لحاظ اینکه نظام بانکی کشور به سمت بانکداری اسلامی حرکت کند باید تحولی در این نظام ایجاد شودو به همین دلیل مطالعات آن از سال 66 آغاز شده و حتی چندین بار اقدام به ارسال آن شد اما در این راه موانعی به وجود آمد. در هر صورت باید تاکید کنم قانون عملیات بانکی کشور به جهت اینکه برویم به سمت بانکداری اسلامی یک تحولاتی را نیاز دارد بله قانون ما به لحاظ عقود و تعریف ابزارهای جدید نیاز به یک سری بازنگری هایی دارد از سال 66 این مطالعات آن شروع شده است اما چند باری که خواست برود بالا و به جایی برسد موانعی ایجاد شده است مطالعات بسیار ارزشمندی در بانک مرکزی در این رابطه صورت گرفته است که امید واریم رئیس بانک مرکزی بتواند آنها را به مرحله قانونی شدن و تکامل برساند.و البته باید گفت لایحه اصلاح نظام بانکی در دولت در دست بررسی است و یک نسخه از آن نیز به مجلس شورای اسلامی ارسال شده است که همزمان هم در دولت و هم در مجلس مورد بررسی قرارگیرد.
باتوجه به اینکه شاهد گشایش هایی در سیستم بانکی کشور با اجرایی شدن برجام هستیم، نقاط قوت شبکه بانکی در تعامل با بانکداری بین‌الملل و آیا به ابزار های جدید نیز نیاز داریم؟
شبکه بانکی از اعتبار بین‌المللی برخوردارهستند. چراکه تمام تعهدات آنها حتی در شرایط تحریم‌های سخت به خوبی ایفا شد ازجمله اینکه ایران در صندق بین الملی پول معاونت مطالعات بانکداری اسلامی دارد، به طوری که می توان گفت با پیگیری های ایران در صندوق بین المللی پول و معرفی بانکداری اسلامی باعث شد که این معاونت ایجاد شود. در بخش دیگر باید در تعریف ابزارها و عقود کار فرهنگی و اطلاع رسانی صورت گیرد . باید به این نکته نیز توجه داشت شبکه بانکی کشور ما از پشتوانه و حمایت بانک‌مرکزی بهره‌مند است. از جمله‌ی این حمایت‌ها می‌توان به مواردی مانند اخذ سپرده قانونی بالا از بانک‌ها و نقش بانک مرکزی به عنوان پشتوانه بانک‌ها در ارتباط با تعهدات ارزی اشاره کرد. توانایی و تخصص شبکه بانکی در زمینه فعالیت‌های بین‌المللی از دیگر نقاط قوت شبکه بانکی ما است.اما از نقاط ضعف سیستم بانکی در تعامل با بانکداری بین المللی باید به تشدید تحریم‌ها بر بانک‌ها اشاره کرد که باعث ایجاد مشکلات نظام بانکی در نقل و انتقال ارز و گشایش اعتبار اسنادی شد. مواردی مانند افزایش هزینه‌های نقل و انتقال ارز به دلیل انتقال ارز از طریق واسطه‌ها و صرافی‌‌ها، عدم امکان وصول ضمانت‌نامه‌های خارجی ضبط شده، چند نرخی شدن ارز و مشکلات نحوه تأمین ما به التفاوت نرخ ارز، عدم امکان انتقال ارز ، تحریم بانک‌مرکزی و برخی بانک‌ها و قطع خدمات سوییفت، مشکلات عدیده در دایر کردن واحد بانکی در خارج از کشور و افزایش مطالبات غیر جاری از جمله‌ی این مشکلات هستند. به همین دلیل نظام بانکی کشور برای اینکه بتواند راحت تر و آسان تر مبالات بانکی خود را با دنیا سرعت ببخشد در کنار تعریف ابزار های بانکداری بدون ربا و بانکداری اسلامی باید در رابطه با گزارشگری و مدیریت ریسک و حاکمیت شرکتی بانک های کشور ابزارهایی را تعریف کنند .باید به این موضوع نیز اشاره داشت برخی از نسبت‌های بانکی مانند کفایت سرمایه، بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی و افزایش تعداد موسسه‌های اعتباری، شاخص ترکیبی از مباحث بسیار مهمی است که در ارزیابی نظام بانکی ما در خارج از کشور مورد توجه قرار می‌گیرد.
از منظر شما ویژگی‌های نظام مالی باثبات چیست؟
توانایی جذب اختلالهای مضر توسط اجزای اصلی نظام شامل نهادها، بازارها و زیر ساخت‌های مالی به صورت مشترک و سهولت تخصیص کارآمد منابع مالی از پس‌اندازکنندگان به سرمایهگذاران از ویژگی‌های یک نظام مالی با ثبات است. باید توجه داشت توسعه نظام مالی یک ضرورت است و اگر نظام مالی رشد پیدا نکند، منجر به کندی رشد اقتصادی می‌شود. ساختار قوی اقتصاد، به‌ویژه نظام بانکی به‌عنوان پیش‌نیاز گسترش تعاملات بین‌المللی مطرح است. بانک‌های خارجی در برقراری ارتباط با ما، نظام مالی را به‌صورت جامع و تک‌تک بررسی می‌کنند و یک نظام قوی اقتصادی وقتی مشاهده می‌شود که یک نظام بانکی قوی وجود داشته‌باشد.
ورود کارت های بین المللی به کشور مانند مستر و ویزا کارت ها اقداماتی صورت گرفته است نظر شما در این زمینه چیست؟
مستر کارت و ویزا کارت با توجه به اینکه معاملات دلاری است تا زمانی که موانع معاملات دلاری برطرف نشود آن کارت ها در داخل ایران مستقیم قابل استفاده نیست.
منبع: عصر اعتبار
