احکام بانک ها, آیت الله صافی گلپایگانی مدظله
سؤال:خرید سهام بانک و مؤسساتی که معاملات ربوی دارند، چه صورت دارد؟
پاسخ:خرید سهام مؤسساتی که درآمد غیر مشروع دارند، جایز نیست.
سؤال: کارمزدی که صندوقهای قرض‌الحسنه از وامگیرندگان دریافت میکنند، چه صورت دارد؟
پاسخ:به شکلی که فعلاً معمول است، جایز نیست.
سؤال: جایزه‌هایی‌که بانک به صاحبان حساب قرض‌الحسنه میدهد، چه صورتی دارد؟
پاسخ:اگر در موقع افتتاح حساب، شرط شرکت در قرعه کشی نکرده باشند، اشکال ندارد؛ هر چند انگیزه شخص از افتتاح حساب، شرکت در قرعه کشی باشد.
سؤال: آیا قرضی راکه بانک برای استفاده خاصی به اشخاص میدهد، جایز است شخص در امر دیگری مصرف کند؟
پاسخ:خیر، جایز نیست.
سؤال: پولی مربوط به دیگری درحساب بانکی من بود، جایزه بانکی به من تعلق گرفت. آیا جایزه را باید تقسیم کنیم؟
پاسخ:جایزهای که بانک میدهد مربوط به صاحب حساب است، هر چند موجودی دفترچه مربوط به دیگری باشد.
سؤال: برای سپرده ثابت بانکها سود روز شمار میدهند، آیا این ربا نیست؟
پاسخ:اگر سپرده گذار، بانک را وکیل کند که با پول او معامله مشروع انجام دهد و درصدی از سود آن را به سپرده گذار بدهد و بقیه را به عنوان حق وکالت بردارد ـ همان گونه که در قانون بانکداری بدون ربا آمده است ـ اشکال ندارد؛ اما اگر به شرط گرفتن زیاده، قرض به بانک بدهد، ربا و حرام است.
سؤال: چرا با وجود حرام بودن ربا، بانکهای کشور ما وام ربوی میدهند و اسمش راقرض الحسنه میگذارند؟
پاسخ:اگر بانکها مطابق قانون بانکداری بدون ربا عمل کنند، وام آنها ربوی نمیشود؛ لکن متأسفانه برخی از مسؤولان بانکها بدون توجه به قانون، عمل میکنند و مشتریان نیز آگاهی به مسائل شرعی وام ندارند، در نتیجه وام آنها ربوی و حرام میگردد.
سؤال: گذاشتن پول در مؤسسات پولی و اعتباری که سود میدهند، چگونه است؟
پاسخ:اگر پول را بر مبنای یکی از عقود شرعی مثل مضاربه و مشارکت و… در اختیار مؤسسه میگذارند، با رعایت شرایط شرعی معامله، گرفتن سود اشکال ندارد. همچنین است اگر مؤسسه را وکیل کنند که با سپرده ایشان معاملات مشروع انجام دهد و قسمتی از سود را به عنوان حق الوکاله بردارد و بقیه را به سپرده گذار بدهد، امّا اگر به شرط گرفتن سود به مؤسسه، قرض میدهد، ربا و حرام است.
سؤال: بعضی از صندوقهای قرض الحسنه میگویند: در صورتی وام میدهیم که مثلا 6 ماه یا یک سال در نزد ما سپرده داشته باشید، آیا این شرط صحیح است؟
پاسخ:اگر پول گذاشتن در صندوق، مشروط به قرض دادن پس از شش ماه باشد، حکم ربا دارد.
سؤال:برای سپرده ثابت بانکها سود روز شمار میدهند، آیا این ربا نیست؟
پاسخ:اگر سپرده گذار، بانک را وکیل کند که با پول او معامله مشروع انجام دهد و در صدی از سود آن را به سپرده گذار بدهد و بقیه را به عنوان حق وکالت بردارد ـ همان گونه که در قانون بانکداری بدون ربا آمده است ـ اشکال ندارد؛ اما اگر به شرط گرفتن زیاده، قرض به بانک بدهد، ربا و حرام است.
سؤال:چرا با وجود حرام بودن ربا، بانکهای کشور ما وام ربوی میدهند و اسمش راقرض الحسنه میگذارند؟
پاسخ:اگر بانکها مطابق قانون بانکداری بدون ربا عمل کنند، وام آنها ربوی نمیشود؛ لکن متأسفانه برخی از مسؤولان بانکها بدون توجه به قانون، عمل میکنند و مشتریان نیز آگاهی به مسائل شرعی وام ندارند، در نتیجه وام آنها ربوی و حرام میگردد.
سؤال:گذاشتن پول در مؤسسات پولی و اعتباری که سود میدهند، چگونه است؟
پاسخ:اگر پول را بر مبنای یکی از عقود شرعی مثل مضاربه و مشارکت و… در اختیار مؤسسه میگذارند، با رعایت شرایط شرعی معامله، گرفتن سود اشکال ندارد. همچنین است اگر مؤسسه را وکیل کنند که با سپرده ایشان معاملات مشروع انجام دهد و قسمتی از سود را به عنوان حق الوکاله بردارد و بقیه را به سپرده گذار بدهد، امّا اگر به شرط گرفتن سود به مؤسسه، قرض میدهد، ربا و حرام است.
سؤال: بعضی از صندوقهای قرض الحسنه میگویند: در صورتی وام میدهیم که مثلاً 6 ماه یا یک سال در نزد ما سپرده داشته باشید، آیا این شرط صحیح است؟
پاسخ:اگر پول گذاشتن در صندوق، مشروط به قرض دادن پس از شش ماه باشد، حکم ربا دارد.
سؤال:خرید سهام بانک و مؤسساتی که معاملات ربوی دارند، چه صورت دارد؟
پاسخ:خرید سهام مؤسساتی که درآمد غیر مشروع دارند، جایز نیست.
سؤال:کارمزدی که صندوقهای قرض‌الحسنه از وامگیرندگان دریافت میکنند، چه صورت دارد؟
پاسخ:به شکلی که فعلاً معمول است، جایز نیست.
سؤال:جایزه‌هایی‌که بانک به صاحبان حساب قرض‌الحسنه میدهد، چه صورتی دارد؟
پاسخ:اگر در موقع افتتاح حساب، شرط شرکت در قرعه کشی نکرده باشند، اشکال ندارد؛ هر چند انگیزه شخص از افتتاح حساب، شرکت در قرعه کشی باشد.
سؤال:آیا قرضی راکه بانک برای استفاده خاصی به اشخاص میدهد، جایز است شخص در امر دیگری مصرف کند؟
پاسخ:خیر، جایز نیست.
سؤال:پولی مربوط به دیگری درحساب بانکی من بود، جایزه بانکی به من تعلق گرفت. آیا جایزه را باید تقسیم کنیم؟
پاسخ:جایزهای که بانک میدهد مربوط به صاحب حساب است، هر چند موجودی دفترچه مربوط به دیگری باشد.
