با توجه به تغییر قالب سایت و تغییراتی در بخش های گوناگون، مشکلاتی در بخش های گوناگون بوجود آمده که در حال رفع این مشکلات و بازسازی بخش های آسیب دیده هستیم. از شکیبایی شما متشکریم.
اقتصاد، اسلام بر نمی‌دارد!

اقتصاد، اسلام بر نمی‌دارد!

پرونده‌ای برای پدرِ علم اقتصاد کشور

چندی پیش جناب آقای دکتر پژویان استاد بزرگ دانشگاه «علامه طباطائی (ره)» با مجله تجارت فردا وابسته به روزنامه دنیای اقتصاد مصاحبه‌ای خواندنی کرده‌اند که میتوانید آن را در اینجا بیابید. همچنین خلاصه مصاحبه را سایت تبیان و سایت خبرآنلاین بازتاب داده‌اند.

در این گفتگوی اختصاصی مفصل در مورد کلیت اقتصاد ، نحوه همکاری ایشان با دولت آقای احمدی نژاد و دولت آقای روحانی و مباحث مختلف دیگری بحث شده است اما نکته‌ای که بسیار مهم می نمود این قسمت از مصاحبه ایشان است که به نقل از تبیان در ادامه می آوریم:

عده‌ای بحث اقتصاد اسلامی را مطرح کردند و سطح دین را به عنوان سندی بالا‌دستی و یک مکتب فکری در حوزه اقتصاد یک کشور خاص پایین آوردند. فکر کردند با طرح این ماجرا می‌توانند اقتصاد علمی و اقتصاد متداول را کنار بگذارند. اگرنه ما از نظر تئوری‌ها و نظریه‌های اقتصادی هنوز چیزی به نام اقتصاد اسلامی نداریم

این سر آغازیست بر کفرکیشی تئوریک در حوزه بازسازی تمدن اسلامی از مبنای قرآن. ما در این مورد از علمای طراز اول جهان اسلام استفتاء کردیم که متن پاسخ بلافاصله پس از وصول در این قسمت قرار خواهد گرفت:


آیت‌الله نوری همدانی:

بسمه تعالي

سلام عليكم

به کتاب اقتصادنا مرحوم آیت الله شهید صدر مراجعه شود.

آیت‌الله مکارم شیرازی:

 بسم الله الرحمن الرحيم
کد رهگیری: 124_18_05_92
:: با اهداء سلام و تحيت؛
پاسخ : 

در این زمینه می توانید به کتاب «خطوط اساس اقتصاد اسلامی» در آدرس زیر مراجعه فرمایید:

http://makarem.ir/compilation/?lid=0&mid=61813

همچنین می توانید با زبان خوش و با احترام از ایشان بخواهید تا این کتاب و ده‌ها کتاب دیگر را که در این زمینه وارد شده است، مطالعه نمایند.

همیشه موفق باشید               
دفتر آيت الله العظمی مکارم شيرازی / بخش استفتائات
 

آیت‌الله جاودان :

با سلام خدمت شما ایشان در جواب فرمودند:

اگر ادعای اسلام جهان داری است اگر ادعای اسلام سعادت همه جانبه بشر است، نمی تواند در زمینه سیاست ،تعلیم، تربیت و اقتصاد نظریه نداشته باشد.

موفق باشید

آیت‌الله مصباح‌یزدی :

سلام عليکم و رحمة الله

سؤال شما را به گروه اقتصاد مؤسسه ارجاع داديم که پاسخ ايشان را ذيلا ملاحظه مي‌فرماييد:

با سلام و آرزوی توفیق حساسیت جنابعالی نسبت به ارزش‌های اسلامی قابل تقدیر است. در پاسخ به بخش اول پرسش که آیا اسلام مدل و الگویی خاص برای اداره معیشت مردم دارد یا خیر؟ و آیا این مدل تبیین شده یا خیر و متولی آن کیست؟ باید گفت مگر می‌شود دینی که برای هدایت مردم آمده برای امور معیشتی، یعنی دغدغه شبانه روزی آنها برنامه نداشته باشد. آیات متعددی در قرآن به امور معیشتی و تقدیر معیشت پرداخته است. همچنان که بخش قابل توجه روایات ما مربوط به این بخش است. به تبع آیات و روایات بخش اعظم فقه اسلام را فقه معاملات تشکیل می‌دهد. اینها خمیرمایه های دانش اقتصاد اسلامی هستند در مقام تدوین این دانش در میان قدما برخی از اندیشمندان مسلمان مانند ابن خلدون سالها پیش از آدام اسمیت (مشهور به پدر علم اقتصاد) با همان تفکر اسلامی بخش مهم مقدمه خود را به ارائه نظریه و مدل اقتصاد تخصیص دادند. و در میان معاصرین شهید صدر به ویژه با تدوین دو کتاب البنک اللاربوی و اقتصادنا الگوی بانکداری بدون ربا و مکتب و تا حدودی نظام اقتصادی اسلام را به رشته تحریر درآورد. در عمل الگوی بازار اسلامی که مقدمات اولیه آن را نبی مکرم اسلام در مدینه فراهم ساخت و تمدن اسلامی آن را به روز رسانی کرد، همچنان به عنوان الگوی عملی، با ویژگی‌های برجسته و منحصر به فرد خود می‌درخشد. الگوی بانکداری بدون ربا که توسط شهید سید محمد باقر صدر ارائه شد در سطح وسیعی به اجرا درآمده و با بانکداری سنتی به رقابت نشسته است. با وجود تلاشهای فراوان و قابل تقدیر محققان ما می‌پذیریم که در تبیین علم اقتصاد اسلامی سرمایه‌گزاری لازم را نکرده‌ایم و همچنان بخش‌های قابل توجهی از اقتصاد اسلامی نیازمند تحقیق و پژوهش است. به طور طبیعی مسئولیت سنگین سرمایه‌گزاری در این بخشها متوجه همه؛ به ویژه حوزویان، دانشگاهیان و سیاستگزاران است. در رابطه با بخش دوم پرسش، یعنی اظهارات استاد محترم دانشگاه علامه به حمد الله اساتید ما معتقد به مبانی اسلام هستند. البته ممکن است در مقام مصاحبه با کم و زیاد شدن جملات تغییراتی پدید آید که مورد رضایت آنها هم نباشد. از جمله در این مصاحبه این جمله استاد محترم دانشگاه علامه که «علم اقتصاد زیاد نمی‌تواند با فضای مذهبی کشور رابطه داشته باشد و بر می‌گردد به رفتاری که بشر دارد.» نکته قابل تأملی است. استاد محترم خود جزء پیشکسوتان تدریس در اقتصاد هستند و تحلیل خرد که ایشان در مصاحبه بر آن تأکید کرده‌اند جز تحلیل رفتار انسان اقتصادی به عنوان مصرف کننده و انسان اقتصادی به عنوان تولید کننده نیست. آیا واقعاً رفتار یک انسان معتقد به مبدء و معاد و کسی که عالم را محضر خدا می‌داند و او را ناظر بر اعمال خود می‌بیند و معتقد است همه رفتار و نیات او ثبت می شود و ذره ای بدون حساب و کتاب نیست، و دنیا را مزرعه آخرت می‌داند، با رفتار انسانی که به چیزی وراء طبیعت معتقد نیست یکسان است؟! به نظر نمی‌رسد استاد محترم چنین اعتقادی داشته باشند. دلیل عدم اعتقاد ایشان این است که در همین مصاحبه فرموده‌اند «رفتار انسان‌ها در مقابل بعضی از تغییرها و متغیرها در شرایط اقتصادی فرقی نمی کند.» نفرموده‌اند همه رفتارها یکسان است. طبیعی است که قانون تقاضا و قانون بازده نزولی در کشورهای اسلامی و غیر اسلامی عمل می‌کند. اما چه تعداد از این قماش قوانین و گزاره‌های قطعی در دانش اقتصاد وجود دارد؟ استاد محترم‌ در همین مصاحبه اقتصاد کلاسیکی و کینزی (بخش اعظم اقتصاد) را دام معرفی می‌کنند. چگونه علم قطعی یقینی است که استاد برجسته این دانش از بخش اعظم آن اگر نگوییم همه آن، تعبیر دام می‌کنند. «این دوستان چون متوجه چرخش علم اقتصاد از دهه 80 به بعد نشدند کماکان در دام اندیشه‌های کینزینی و نئوکلاسیکی دست و پا زدند.» در بخش دیگری از مصاحبه به ایشان نسبت داده شده «خداوند به انسان عقل داده و وقتی انسان را آفریده نگفته تو مسلمان باش، تو مسیحی و تو هم یهودی. تبعیض و تفاوتی به این شکل نبوده است» بعید است این جمله با مفهومی که دارد مورد قبول ایشان باشد. استاد محترم عنایت دارند که خداوند متعال وقتی انسان را آفرید پیامبرانی را هم برای هدایت او فرستاد و توسط آنها و کتابهای آسمانی مقررات زندگی پاکیزه را به آنها تعلیم داد، به مردم آموخت که خدایی هست و قیامتی، پاداشی و عقوبتی و «ان الدین عندالله الاسلام» اینها را به وسیله رسولان به مردم ابلاع کرد و ححت را تمام کرد و این هدایت‌گری همچنان ادامه دارد و راز و رمز خاتمیت پیامبر اکرم ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ امامت دوازده امام معصوم و هدایت و راهنمایی مردم به سمت اسلام به وسیله ائمه معصومین ـ علیهم السلام ـ است. چگونه ممکن است با وجود هزاران نبی و رسولان و دوازده امام معصوم، همچنان گفته شود خداوند به کسی نفرموده مسلمان باش یا مسیحی باش! ظاهراً منظور ایشان این بوده است که پذیرش اصول دین بر اساس تقلید نیست خداوند به انسان عقل داده و فطرتش را نیز بر این اساس خلق کرده که اصول دین را بپذیرد. خداوند متعالی کسی را وادار به پذیرش دین نکرده است. سرانجام استاد محترم تصریح فرمودند که «در اسلام نرم‌ها فرق می‌کند مثلاً می‌گوید ربا حرام است. معادن جزو انفال است. … اینها قواعدی است که به عنوان سند بالادستی قرار می‌گیرد و نظریه اقتصادی در سند پایین‌دستی. اسلام سندهای بالادستی را تعیین می‌کند نه نظریه‌های رفتار اقتصادی را.» آیا نظریه‌های اقتصادی متأثر از این اندیشه‌های بالادستی است یا خیر؟ منظور ایشان این نیست که این اسناد بالا دستی را باید ببوسیم و کنار بگذاریم و به مرحله عمل وارد نکنیم، بلکه منظور این است که بایستی نظریه‌ها مبتنی بر این اسناد باشند. و این مطلب درستی است. نظریه‌های اقتصاد کلاسیک هم مبتنی بر اسناد بالادستی است که افرادی چون جرمی بنتام، دیوید هیوم و جان لاک ترسیم کرده‌اند. اساس دانش اقتصادی که استاد محترم در این مصاحبه از آن تجلیل کردند مبتنی بر سند بالا دستی نفع طلبی شخصی مادی فلاسفه دوران رنسانس است. مگر نه این است که تدوین کننده مطلوبیت گرایی که مبنای سمت تقاضا در علم اقتصاد است جرمی بنتام است و در سمت عرضه مگر چیز دیگری غیر از حداکثر سازی سود مشاهده می‌شود؟ جز این است که اینها همه مبتنی بر آن اندیشه‌های به اصطلاح بالادستی است؟ اگر اندیشه های مبنا ـ بالادستی ـ در علم اقتصاد با با اندیشه‌های مبنا در اسلام هماهنگ نباشد ـ که یقیناً منطبق بر هم نیست ـ چه باید کرد جز وظیفه نظریه‌پردازی بر اساس مبانی اسلامی

از خداوند تعالي توفيق شما را در شناخت اسلام و عمل به وظايف خواستاريم

مدير پايگاه کد استفتاء10670


همچنین در ادامه بازخوردهای شما عزیزان را در این مورد منتقل میکنیم که اولین مورد آن موضع گیری یکی از فیلم سازان دلبسته به تفکر شیعی است، جناب آقای سهیل سلیمی کارگردان فیلم فرشتگان قصاب:

با سلام درود به همه دوستان

اخیرا در شماره 49 هفته نامه ی تجارت فردا دکتر پژویان ضمن بیان اینکه “اقتصاد یعنی من” گفته اند که اسلام اقتصاد ندارد و گله کرده اند که وزیر صنایع و معادن اعتبار علمی ایشان را زیر سوال برده اند. خواستم به ایشان توضیحاتی بدهم و برخی از مسائل را برای دوستان دیگر متذکر شوم به همین جهت این یادداشت یا نامه را نوشتم.سهیل سلیمی کارگردان آقای پژویان اعتبار علمی وقتی زیر سوال میرود که کسی خود خالق و نظریه پرداز آن باشد،یعنی یک دکتر! در رشته ی خودش توان ارائه دکترین داشته باشد. شما و دیگر دوستانتان که در دانشگاه های اقتصاد اندیشه های دکتر “میلتون فیریدمن” و دیگر اساتید غربی را تدریس می کنید نباید نگران اعتبارتان باشید. مخالفان و موافقان شما با اندیشه های لیبرالیستی جناب پروفسور “میلتون فیریدمن” طرف هستند نه با شما و دوستان صاحب فضلتان. شما فقط نقل قول کننده هستید. شما صاحب اندیشه و تفکر نیستید دوست عزیز، شما به مثابه ی یک ضبط صوت اطلاعات اقتصادی را از کتب غربی ضبط و بی کم وکاست در کاسه ی جماعت کم سواد مدیریت اقتصادی میگذارید. فرموده بودید که اسلام اقتصاد ندارد، درست است زیرا هنوز اقتصاد دان مسلمانی پیدا نشده که بفهمد میشود به جای اقتصاد پول مبنای ربا محور ، اقتصاد برکت مبنای ضد ربا را در جامعه بسط داد. اما هستند کسانی که امروز از پایان نامه های خود با حذف نگاه پول مبنا دفاع می کنند دکتر جمشید پژویانو دوستان دکتر شما توان جدل علمی با این بزرگان را ندارند و جز فرو آوردن سر تعظیم کار دیگری نمی توانند انجام دهند. بهتر است شما هم بیش از این پشت نظریه های فرو ریخته ی غربی پنهان نشوید و بقول علما مدرکتان را بشورید و اعتراف کنید که ابر قدرت پوشالی که شما به آن ارادت ویژه دارید با 17تریلیون دلار بدهی عملا ورشکسته است، اعتراف کنید که “دیترویت” که قلب صنعت خودروسازی ایالات متحده و حتی جهان بشمار می رود چطور در منجلاب تئوریهای (نظریه های) اقتصادی بی خاصیت فرو رفت. اعتراف کنید که علم اقتصاد یعنی کشک! یعنی شما مطلع نیستید که دایناسورها به دلیل عدم توانایی در هماهنگی با شرایط جدید منقرض شدند؟ امروز دنیا نیاز به یک اندیشه ی نو و یک دکترین نوین اقتصادی دارد. اسلام ابر پارادایم جهان پیش روست و تنها راه حل سعادت بشری. بهتر است همه‌ی ما بندهای استعمار علمی غرب را از خود بگسلیم و به راه حق بازگردیم و باور داشته باشیم که اقتصاد ربا محور یعنی جنگ با خدا و در این جنگ هیچ انسانی پیروز میدان نخواهد بود. برای خودم و تمام بزرگان آرزوی فرصت توبه کردن و بازگشت به سبیل حق را دارم.

من الله توفیق سهیل سلیمی


هو الرزاق

جناب آقای پژویان! مصاحبه منقول از شما در مجله تجارت فردا را خواندم. سؤالی که برای من پیش از هر سؤالی مطرح شد این بود که «چه کسی در مورد توانایی اسلام نظر می‌دهد؟!» آیا یک اسلام شناس؟ یا کسی که در برنامه زنده مناظره، تمامی ادعا، برتری‌جویی و خطابش به دکتر سلیمی‌نمین این بود که «زمانی که من در آمریکا مدرک اقتصاد داشتم شما اصلاً دانشجوی اقصاد بودید یا نه؟» مسلماً از دل تفکر لیبرال‌پرست حضرتعالی، بهاری از اسلام شکوفا نخواهد شد. اتفاقاً به ظرفیت بی‌کران اسلام شک می‌کردم اگر افراد صاحب نگاه صد در صد مادی و کپیتالیستی، انگاره‌هایی از اقتصاد اسلامی را تأیید می‌نمودند. جناب پژویان! از چه دفاع می‌کنید؟! از نظریاتی که اولاً شما صاحبش نیستید، بلکه فقط آنها را مطالعه نموده و هر روزه فقط و فقط تکرارش می‌کنید‌؟ آن‌هم در حالی که اساتید و صاحبان این نظریات با صراحت اعلام داشته‌اند که «علم اقتصاد سقوط کرده است»؟ اساتیدی که حدأقل افتخارشان، استادی همان دانشگاه‌هایی است که شما به دانشجویی در آنها مباهات می‌کنید. از جریانی دفاع می‌کنید که بزرگانش، خود را توّاب آن می‌نامند و از آن رسماً اعلام برائت کرده‌اند؟ حیرت شما در رنگ و لعاب لیبرالیسم به حدی است که بزرگ آینده‌شناسان آمریکا با صراحت بیان داشته راه رهایی از اقتصاد فروپاشیده امروز جهان، نظام مالی اسلامی است، اما شما در کشور اسلامی و صاحب همان نظریاتی که جهان چشم براهش است، اسلام را رد می‌کنید! شما از اقتصادی دفاع می‌کنید که آخرین حربه‌اش برای رهایی از پوچی و بی‌پشتوانگی، نه طلا و نه ذخایر ارزشمند زیر زمینی بلکه اطلاعات مخدوش موجود در فضای سایبری است که اولاً هرگز ژئوپلیتیک روشن و واضحی ندارد و نخواهد داشت، ثانیاً صد در صد انتزاعی است و ثالثاً هر لحظه امکان فروپاشی دارد که در این صورت اقتصاد متکی به آن نیز فرو خواهد پاشید. هر چند که تا این لحظه در اواسط سال ۲۰۱۴ میلادی، حتی موفق به اجرای همین حدأقل‌های مفروض هم نشده‌اند.

جناب پژویان! دلسوزانه عرض می‌کنم، این قبیل نگاه به اسلام و این حد از غرق شدن در لیبرالیسمی که شاید به ظاهر وسعت دارد ولی عمق آن از چند بند انگشت تجاوز نمی‌کند، نه ضربه به اسلام، نه ضربه به امت اسلامی و نه ضربه به عاقبت نظام اسلامی است. چرا که دلسوزان نظام و مردم که بجای دست نامرئی بازار آدام اسمیت و مقررات‌زدایی میلتون فریدمن، دست برکت‌بخش خدا و قواعد فقه اسلامی را باور دارند در حال تبیین و تدوین اقتصاد اسلامی هستند تا جان‌های تشنه و چشمان منتظر جهان را پاسخ دهند. این نگاه جنابعالی تنها به هویت علمی خودتان ضربه‌ای سهمناک وارد ساخته چرا که بزودی و پس از تحقق اقتصاد اسلامی، این شما هستید که نمی‌دانید با وجود مواضع گذشته‌تان، چگونه همچون امروز خود را نظریه‌دان اقتصادی بنامید و متوقع باشید که به شما توجه شود و البته کمک بزرگی به باور مردم کردید تا مطمئن شوند اقتصاددانانی که به لیبرالیسم باور دارند، از تحولات عظیم علمی امروز جامعه عقب مانده‌اند و در اینصورت کسی در انتظار شما نخواهند ماند و بزودی فراموش خواهید شد. در آخر پیشنهاد من به شما و دوستان لیبرال‌تان، مطالعه آخرین مواضع و نظریات جوزف استیگلیدس (برنده نوبل اقتصاد)، اشکرافت (اقتصاد دان تواب)، ریچارد واتسون (فیوچرلوژیست آمریکایی)، نایل فرگوسن (استاد تاریخ اقتصاد دانشگاه هاروارد)، مقالات اقتصاد دفاعی آژانس اطلاعات دفاعی آمریکا و وزارت دفاع آمریکا، تحولات جنبش مردمی وال‌استریت و دیگر اخبار و اسنادی است که اثبات‌گر حقیقت جاری اقتصادی مخالف باورهای شما در تمامیت اقتصاد آمریکا و اروپا است.

و من‌الله توفیق محمدعلی شکوهیان‌راد

—————————————————————————————————————————– تاریخچه دانشکده اقتصاد از زبان آقای پژویان به نقل از روزنامه دنیای اقتصاد – شماره ۳۲۵۵ تاریخ چاپ: ۱۳۹۳/۰۵/۰۲ —————————————————————————————————————————– شما نیز نظرتان را راجع به این اتفاق بیان کنید اینجا بخش پاسخگویی است؛چه کسی باید پاسخگو باشد؟

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

این سایت از اکیسمت برای کاهش هرزنامه استفاده می کند. بیاموزید که چگونه اطلاعات دیدگاه های شما پردازش می‌شوند.

  1. علم اقتصاد یک علم است که از غرب تولید شده است و اینکه ایشان گفته اند اقتصاد اسلام برنمی دارد جمله کاملا درستی است …نظام اقتصادی اسلام یک نظام ارزشی است و نظام حاکم بر اصول اقتصادی یک نظام غیر ارزشی و بر پایه سود وزیان و بی توجه به موارد ارزشی …هر جا سود بیشتر است همانجا اصول اقتصادی مطرح است . … چرا وقتی کسی کلامی در مورد تجربیاتش می گوید همه انرا به ضدیت با اسلام و امت اسلامی تعبیر می کنیم .بهتر نیست بجای زیر سوال بردن دیگران اگر نظری در مورد اصول اقتصادی و باید ها و نبایدها داریم بیان کنیم؟
    گرچه من با طرح یارنه هایی که ایشان مشاور آن بودند مخالف بوده و هستم و انرا نقطه ضعف ایشان بعنوان یک دکتر اقتصاد در شناسایی راه و بیراهه می دانم ….

    1. حرف شما صحیح است اما منظور ایشان کاملا واضح و 180 درجه مخالف برداشت شماست. افکار عمومی خود قضاوت خواهند کرد.

  2. به نظر من باید جلسات پیگیر بین استادان اقتصاد برای خواندن این متون اسلامی گذشته شود و تحلیل شود با نظارت دانشجویان و بعد هم به بیرون گزارش شود. تا از در هوا حرف زدن جلوگیری شود. البته اینجا فقط یک سایت علم نارضایتی است و اشکال ندارد . سایت کار علمی‌ و تحقیقاتی‌ نیست. ولی‌ باید با پشتوانه باشد نظراتمان.یعنی‌ بگویئم من این را خواندم با این منبع ،چنین میگوید و دیگران راجع به انذار بدهند

  3. هو الرزاق
    جناب آقای پژویان!
    مصاحبه منقول از شما در مجله تجارت فردا را خواندم. سؤالی که برای من پیش از هر سؤالی مطرح شد این بود که «چه کسی در مورد توانایی اسلام نظر می‌دهد؟!» آیا یک اسلام شناس؟ یا کسی که در برنامه زنده مناظره، تمامی ادعا، برتری‌جویی و خطابش به دکتر سلیمی‌نمین این بود که «زمانی که من در آمریکا مدرک اقتصاد داشتم شما اصلاً دانشجوی اقصاد بودید یا نه؟»
    مسلماً از دل تفکر لیبرال‌پرست حضرتعالی، بهاری از اسلام شکوفا نخواهد شد. اتفاقاً به ظرفیت بی‌کران اسلام شک می‌کردم اگر افراد صاحب نگاه صد در صد مادی و کپیتالیستی، انگاره‌هایی از اقتصاد اسلامی را تأیید می‌نمودند.
    جناب پژویان!
    از چه دفاع می‌کنید؟! از نظریاتی که اولاً شما صاحبش نیستید، بلکه فقط آنها را مطالعه نموده و هر روزه فقط و فقط تکرارش می‌کنید‌؟ آن‌هم در حالی که اساتید و صاحبان این نظریات با صراحت اعلام داشته‌اند که «علم اقتصاد سقوط کرده است»؟ اساتیدی که حدأقل افتخارشان، استادی همان دانشگاه‌هایی است که شما به دانشجویی در آنها مباهات می‌کنید.
    از جریانی دفاع می‌کنید که بزرگانش، خود را توّاب آن می‌نامند و از آن رسماً اعلام برائت کرده‌اند؟ حیرت شما در رنگ و لعاب لیبرالیسم به حدی است که بزرگ آینده‌شناسان آمریکا با صراحت بیان داشته راه رهایی از اقتصاد فروپاشیده امروز جهان، نظام مالی اسلامی است، اما شما در کشور اسلامی و صاحب همان نظریاتی که جهان چشم براهش است، اسلام را رد می‌کنید!
    شما از اقتصادی دفاع می‌کنید که آخرین حربه‌اش برای رهایی از پوچی و بی‌پشتوانگی، نه طلا و نه ذخایر ارزشمند زیر زمینی بلکه اطلاعات مخدوش موجود در فضای سایبری است که اولاً هرگز ژئوپلیتیک روشن و واضحی ندارد و نخواهد داشت، ثانیاً صد در صد انتزاعی است و ثالثاً هر لحظه امکان فروپاشی دارد که در این صورت اقتصاد متکی به آن نیز فرو خواهد پاشید.
    هر چند که تا این لحظه در اواسط سال 2014 میلادی، حتی موفق به اجرای همین حدأقل‌های مفروض هم نشده‌اند.

    جناب پژویان!
    دلسوزانه عرض می‌کنم، این قبیل نگاه به اسلام و این حد از غرق شدن در لیبرالیسمی که شاید به ظاهر وسعت دارد ولی عمق آن از چند بند انگشت تجاوز نمی‌کند، نه ضربه به اسلام، نه ضربه به امت اسلامی و نه ضربه به عاقبت نظام اسلامی است. چرا که دلسوزان نظام و مردم که بجای دست نامرئی بازار آدام اسمیت و مقررات‌زدایی میلتون فریدمن، دست برکت‌بخش خدا و قواعد فقه اسلامی را باور دارند در حال تبیین و تدوین اقتصاد اسلامی هستند تا جان‌های تشنه و چشمان منتظر جهان را پاسخ دهند.
    این نگاه جنابعالی تنها به هویت علمی خودتان ضربه‌ای سهمناک وارد ساخته چرا که بزودی و پس از تحقق اقتصاد اسلامی، این شما هستید که نمی‌دانید با وجود مواضع گذشته‌تان، چگونه همچون امروز خود را نظریه‌دان اقتصادی بنامید و متوقع باشید که به شما توجه شود و البته کمک بزرگی به باور مردم کردید تا مطمئن شوند اقتصاددانانی که به لیبرالیسم باور دارند، از تحولات عظیم علمی امروز جامعه عقب مانده‌اند و در اینصورت کسی در انتظار شما نخواهند ماند و بزودی فراموش خواهید شد.
    در آخر پیشنهاد من به شما و دوستان لیبرال‌تان، مطالعه آخرین مواضع و نظریات جوزف استیگلیدس (برنده نوبل اقتصاد)، اشکرافت (اقتصاد دان تواب)، ریچارد واتسون (فیوچرلوژیست آمریکایی)، نایل فرگوسن (استاد تاریخ اقتصاد دانشگاه هاروارد)، مقالات اقتصاد دفاعی آژانس اطلاعات دفاعی آمریکا و وزارت دفاع آمریکا، تحولات جنبش مردمی وال‌استریت و دیگر اخبار و اسنادی است که اثبات‌گر حقیقت جاری اقتصادی مخالف باورهای شما در تمامیت اقتصاد آمریکا و اروپا است.
    و من‌الله توفیق

  4. آقای پژمان شما اقتصاد علمی و اقتصاد متداول را هم قبول ندارید کشورهایی که اقتصاد علمی و متداول را مبنا قرار دادند پیشرفت داشته اند در این کشورها کار و تولید هم رونق دارد به عنوان نمونه ژاپن و ده ها کشور دیگر،در تمام این کشورها(کشورهای پیشرفته) سود بانکی بسیار کم است؟چرا تجربه این کشورها را قبول ندارید؟ احکام اسلام با عقل و علم و منطق هیچ منافاتی دارد.

  5. اشکالی به جناب دکتر پژویان و هم فکران ایشان نیست. مهر بر قلب و فواد ایشان خورده است. اشکالی بر کسانی که ایشان را به کار گرفته اند هم نیست چون نادان تر از آنند که بدانند با امانت الهی چه کرده اند. من از سکوت بزرگان دینی بیشتر تعجب می کنم. چرا فتوای مناسبی در این خصوص اعلام نمی کنند.؟ والله کسی که با این تفکر مبارزه نکند اعتقادی به امام زمانش ندارد.

    1. دلسوز ترین افراد برای دین “جایگاه” مرجعیت است. اگر آنچه ما انتظار داریم با برایند عملکرد این بزرگان تعارض دارد . احتمال قریب به یقین باید در پی اصلاح دیدگاه خود باشیم. نظر شما چیست؟

  6. درود بر سهیل سلیمی…
    فیلم “فرشتگان قصاب”ش فردا یعنی پنج‌شنبه 21 شهریور ساعت 10 شب از شبکه 1 پخش میشه. دوستان اطلارسانی کنید

    سایت جدید فیلم هم اینه: http://butcherangels.ir

  7. فساد واقعی نه از دختران بی حجاب جامعه بلکه از عالمان منحرف است.
    اذا فسد عالِم فسد عالَم!

  8. ” اینها قواعدی است که به عنوان سند بالادستی قرار می‌گیرد و نظریه اقتصادی در سند پایین‌دستی. اسلام سندهای بالادستی را تعیین می‌کند نه نظریه‌های رفتار اقتصادی را.” این کفره؟؟

    1. کفر کیشی تئوریک: یعنی در زمینه علم قرآن را روی طاقچه گذاشتن و از نظریات پر اعوجاج یک سری ذهن مریض استفاده کردن.
      کفر: پوشاندن حقیقت به قصد ندیدن آن
      آیا غیر از این است که در اسلام میتوان نظریه اقتصادی تولید کرد؟ وقتی قائل باشیم که دین شخصی است و سیاست و اجتماع جدا از دین آیا این همان تعریف سکولاریسم نیست؟ آیا قائلان به این نظریه رگه هایی از کفر را باخود ندارند؟ حال به این سوال پاسخ دهند که چه کسی باید نظریه اقتصادی از دل دین در بیاورد دانشجو وطلبه جوان یا استاد مسلمی که “”من”” او به بزرگی اقتصاد کل کشور است؟ همین که ایشان در آوردن نظریه اقتصادی از دل اسلام را کار خودشان نمی دانند برای اثبات حرف ما کافیست!

      1. در جواب شما دو مسئله وجود داره: اولا کسی که سکولاره کافره؟
        دوم کسی که بیماره ، مستقیم داروخانه برای معالجه رفتنش پر خطره.طلاب کار دیگری دارند و اقتصاددان کار دیگری.میان رشته ای که نیست که یک چیز رو بگوید که هر دو حال کنند.
        از جمله خود ایشون و متن مشخص هست که داره می گه دین چهار چوب رو مشخص می کنه و اقتصاد روش رو.
        کجای این کفره…
        سرگذشت خوارج رو مطالعه بفرمایید.

      2. آیا غیر از این است که سکولار ها به حوزه اجتماعی و سیاسی اسلام کافراند؟ یعنی: پوشاندن این حقیقت که اسلام در حوزه اجتماعی و سیاسی نیز وجود دارد!
        اگر کسی قرار باشد یک رشته میان رشته‌ای ایجاد کند آیا بزرگتر از ایشان وجود دارد؟
        شما کلمه کفر کیشی تئوریک را به کفر مطلق (ارتداد از اسلام) تعبیر کرده‌اید لذا در احادیث آمده است که کفر و شرک مخفی‌تر از مورچه سیاهی بر روی سنگ سیاهی در شب ظلمانی در قلب ریشه میدواند!
        مخاطبان خود مبحث ما را داوری خواهند کرد!

      3. کسی‌ که سکولاره با دین کاری نداره بلکه با علم و عقل کار داره. منتهی عقل قدرت محور و استثمار محور و اکثریت در خدمت اقلیت. تازه علم امروز هم چنین است. علم یک چیزی است که به اجتماعی و تاریخ کخسی وابسته است. علم مطلق وجود ندارد. حتا خود غرب هم این را قبول دارد؛ ولی‌ درسخندهی ما این هارا خوانداند و دیگر کاری به کار بقیه چیزها ندارند. برای همین ما باید علم جامعه و تاریخ خود را تولید کنیم.

  9. وقتی اقتصاددان با سواد نداریم که جوابش رو بده من و شما هر چی بگیم فقط داد و قاله.انشا الله اقتصاد دان های با سواد تربیت بشوند که بتوانند جواب ایشان را بدهند.

    1. کی قراره تربیت کنه ؟ دانشگاه علامه طباطبایی با استادیدی مثل پژویان ؟

      عزیز من خانه از پای بست ویران است ، علوم غربی داره تدریس میشه توی مملکت ، طرحی نو باید درانداخت

  10. دکتر فکر کرده اینا علم هستند،اینا copy/past است که متاسفانه دامن دانشگاهای ما را گرفته.
    بگو دکتر ،از “من”ت چی داری ،که میگی من!!!،وقتی بگی، نه من اونوقت می فهمی ،که علم نداری و علم حقیقی چیز دیگه می باشد.

    انشا الله خدا من و شما را به راه راست هدایت کنه.

  11. با سلام

    آقای پژویان می گوید : اقتصاد یعنی من
    طفلکی نمی داند که ,, من ,, یعنی شیطان
    در نتیجه دارد از اقتصاد یعنی شیطان دم می زند
    حالا شما انتظار دارید که این سینه چاک اقتصاد فریدمنی لیاقت این را داشته باشد که از اسلام و از
    بیع و انفاق و رزق و برکت و معامله با خدا سر درآورد .
    این جماعت حداقل پنجاه سال از تفکر جهانی عقب هستند بگذار فعلا” روی ویرانه های اقتصاد نخ نمای غربی سینه بزنند تا مگر حضرت عزرائیل ( ع ) این عقبه شیطان را از خواب غفلت بیدار کند .

    موفق باشید
    یا علی .

  12. با سلام
    کاش مثل وقتی اسم خلیج فارس رو به خلیج عربی میخواستند تغییر بدند اینقد تو فضای سایبر و جاهای دیگه مبارزه شد که بالاخره پیروز شدند کاش یه آدم گنده ای تو اقتصاد حرف واسه گفتن به این آدم سه تیغه بی دین داشت که بزنه … مردک دست پرورده آدام اسمیت چشمات رو باز کن دنیا رو ببین ارباب های شما دارن هلاک میشن…… اقتصاد آمریکایی داره فرو میپاشه … کجاست عمار اقتصادی این مملکت؟؟؟؟؟؟؟؟

  13. موضوعی که واضحه با وجود این نوع تفکرات جهاد ادامه دارد همانگونه که در برابر تهاجمات نظامی تا حدود زیادی بسیج مردمی کار را تمام کرد در این مورد هم با زحمات امثال شما و کارهایی از قبیل پخش بروشور هایی که شما زحمت آماده کردنش رو کشیدین با امید تمام باید تلاش کرد خداوند با صابران است

  14. بسم الله الرحمن لرحیم
    سلام
    چند وقت پیش یک مستند از تلویزیون خودمون پخش شد با نام “در جستجوی میداف ”
    نمیدونم تو اندیشکده درباره ش صحبت شده یا نه ولی ماجرای یک کلاهبرداری بزرگ رو توسط میداف مو به مو تعریف میکرد
    نحوه ی جمع اوری سودش رو و شما به وضوح متوجه میشدید که ربا چه طور مردم عادی رو بدبخت کرده بود
    تو کشور ما هم اتفاقی شبیه این افتاده حالا باز هم میشه گفت با این شباهت سیستم ما ربوی نیست
    در مورد پژویان هم درسته در حدی نیست که استاد وقت بذاره جوابش رو بده ولی ایا از دست ما کاری بر نمیاد ؟چطور میشه با خبرش کنیم که فکر نکنه خبریه؟

  15. برای این آقا متاسفم و برای مسئولینی که این آدم های لیبرال و سکولار را تا این حد بالا برده اند که هر نطقی که نفس شیطانی شان میخواهد بکنند!
    به امید ریشه کن شدن ربا از تمام جوامع بشری….

  16. باید یک نسخه از فیلم دکترین شوک خانم ناومی کلاین رو براش بفرستیم تا بفهمه اقتصاد ربا محور فریدمنیش با کشورای دیگه چیکار کرده مرتیکه

  17. علما باید بایستند، تاکی شاهد جولان این قشر از مردم باشیم

  18. این مطلب در وبلاگ راه و بی راه منعکس شد.
    و من الله التوفیق

  19. آدم چی به این بشر چی بگه اخه؟ غرب زده وطن فروش….بعضی ها اصلا تو این وادی نیستن انگار اقتصاد ارث باباشه…

    1. به نظر من چیزی به اسم اقتصاد اسلامی وجود خارجی نداره اگر هم باشه کمرنگی آن را همه حس کرده اند
      چرا که اقتصاد اسلامی بر اکتشاف استوار است نه تکوین
      این که یک عده بخواهند بر اساس نظریه پردازی اقتصادی جان استوارت میل و یا آدام اسمیت و یا کینزعمل کنند انسانها را یکجور جهانی فرض کرده اند رفتار انسان افریقایی با انسان امریکایی در عرصه های مختلف متفاوت است و این یعنی علم اقتصاد باید بومی باشد
      ما باید خودمان برای کشورمان تولید نظریه داشته باشیم
      که این مستلزم بررسی واقعیت خارجی و محاسبه عوامل تأثیر گذار و پیش بینی نتایج است
      با شناخت روابط میان متغیرهای اقتصادی و میزان و نحوه تأثیر گذاری عوامل اصلی است که امکان تغییر شرایط و سیاست گذاری واقع بینانه پدید می‌آید.
      همچنین حقیقت این است که بسیاری از کسانی که در حوزه اقتصاد اسلامی قلم زده‌اند اگر چه عموماً اسلام شناس بوده‌اند اما با حقیقت علم اقتصاد آشنایی نداشته‌اند
      پس می بینیم عملا اسم دو قسمتی به نام اقتصاد اسلامی نیست
      پس ما در ایران یک الگوی اقتصادی ایرانی اسلامی می خواهیم
      چیزی که همیشه یک قسمتش می لنگید