ربا در قرآن کریم به اعلان جنگ باخدا تعبیر شده، تعبیری سترگ که مانند آن را برای هیچ‌کدام از گناهان اعم از قتل و حتی کفر نداریم. این معضل بزرگ را تقریباً می‌توان ریشه‌ای‌ترین عامل فساد و مشکلات اقتصادی برشمرد که متأسفانه اکنون در سراسر جهان گریبان‌گیر انسان شده است.
همگان بر منفی بودن عامل ربا در اقتصاد ایران اتفاق نظر دارند و تلاش دارند با ارائه راهکارهای گوناگون به حذف آن بپردازند. اما راهکاری نتیجه بهتر خواهد داد که مشکل را از عمق بیشتری شناخته و هدف‌گیری کرده باشد. انسان یک سری تمایلات فطری و نیروهای غریزی‌ای در وجود خود دارد که بنا به موقعیت‌ها و جهان‌بینی‌های مختلف در طول تاریخ به جهت‌های مختلفی آن‌ها را رشد داده و یا سرکوب کرده است. علی ایّ حال این فطرت انسان‌هاست که می‌بایست مراقبت شود تا به انحراف درنیفتد.
بررسی دلایل گسترش ربا
حال اگر در سطح غرایز فطری که بنیادی‌ترین سطح در وجود یک انسان محسوب می‌گردد به دنبال دلیل وقوع پدیده سترگی همچون ربا بگردیم تنها به این مورد خواهیم رسید که ربا از حرص و طمع آدمی برای «دارایی بیشتر» نشائت می‌گیرد. این تمایل برای کسب دارایی بیشتر یا همان کمال طلبی در دارایی، یکی از اقسام غرایز فطری است که با آن می‌توان عاشق خدای نامحدود و بزرگ شد. لذا با انحراف از مسیر صحیح به جنگ با همان خدای بزرگ منجر شده است.
همان طور که دیدیم برای حل معضل ربا یک راه عملی اما صعب وجود دارد. حذف طمع و فرهنگ طمع گری. و همزمان هدایت این نیاز به جایگاه اصلی و اولیه خودش. اما این مهم نیازمند یک عزم همگانی برای اتفاق است. پس می‌بایست شورشی علیه طمع براه انداخت و به براندازی آن اقدام کرد.
این شورش نفی کاپیتالیسم و تمامی مکاتب مادی است و تلاش دارد با حذف عاملی مانند طمع که در اقتصاد غربی به عنوان موتور مولد اقتصاد! عمل میکند به جامعه‌ای قانع و مطیع پروردگار دست یافت.
این اولین راهکار برای «حذف ربا از فرهنگ مردم» است.
روش عملی مبارزه
بنا به حکم صریح این آیه شریفه «إِنَّ اللَّهَ لَا يُغَيِّرُ مَا بِقَوْمٍ حَتَّى يُغَيِّرُوا مَا بِأَنفُسِهِمْ» حتی اگر سیستم اقتصادی صحیحی نیز وجود داشته باشد تا اکثر مردم به دل و نه به زبان تمایل به حذف ربا با همه فواید دنیوی‌اش (سود آسان و بی‌دردسر، طمع، تمایل به استفاده از کالاهای لوکس و غیرضروری، تمایل به استفاده از منابع برای خودشان، بی‌مسئولیتی در برابر اجتماع و …) نداشته باشند. هیچ‌گاه خداوند توفیق هجرت از اردوگاه ابلیس به جوار رحمتش و ترک کارزار جنگ با مقام عزتش را به ما عطا نخواهد کرد.
پس بیاییم باور کنیم که این اقتصاد بیش از آنکه نیازمند متفکرانی از بالا باشد تا برایمان اقتصادی بدون ربا را به ارمغان بیاورند نیازمند همت خود ما در مبارزه با نفس است تا این ولع برای خریدهای بیشتر را کنار نهاده و به مبارزه با ریشه ربا بپردازیم.
بیاییم همگی باهم به این شورش علیه طمع بپیوندیم.
