– چرا در زمان امام علی (ع) مسلمانان به تدريج به فكر ضرب سكه هاي طلا و نقره افتادند؟
– چرا اعراب قادر به ضرب سكه نبودند و چرا اعراب به داد و ستدها از سكه هاي رايج در كشورهاي همسايه ـ مثل ايران، روم، يمن ـ استفاده مي كردند؟
– چرا امام علی (ع) مراقبت زیادی بر,عيارسكه, هاي وارد شده از سوي دولت اسلامی داشتند ؟
– چرا در زمان خلافت علي”ع” در سال چهلم هجري، سكه هايي ضرب شد كه تمام آثار غيراسلامي از آن محو شده بود؟
پاسخ سوالات بالا را می توانید در متن زیر بیابید:
سياست هاي اقتصادي “ابزارها و تدابير” در ,دولت علوي,
,امام علي”ع”, براي تحقق اهداف اقتصادي پيش گفته، سياست هايي را برنامه ريزي كرد.برخي از اين سياست ها در دوران حكومت حضرت به مرحله اجرا گذاشته شد، و پاره اي نيز در برنامه كارِ كارگزاران حكومت قرار گرفت.ابزارها در يك تقسيم بندي كلّي، شامل رهنمودهاي اخلاقي ـ معنوي، ابزارهاي كيفي “يا شرايط چهارچوبي حقوقي” و ابزارهاي كمّي “يا كاربرد ابزارهاي كمّي” مي شود.
رهنمودهاي اخلاقي ـ معنوي، مهم ترين ابزار سياست هاي اقتصادي دولت علوي را تشكيل مي داد.اين ابزار هر چند پايه و اساس قانوني به خود نگرفتند، ريشه در اعتقادات مردمي داشتند كه بيش از سه دهه از دوره پيامبر”ص” فاصله نگرفته بودند و هنوز تحول عظيم اعتقادي و اخلاقي از ذهن آنان محو نشده بود؛ هر چند انحرافات عميقي در تعليمات نبوي رخ داد.بنابراين فرهنگ سازي، احياي مجدد اخلاقيات و اعتقادات و مبارزه با كج انديشي ها محور سياستگذاري امام”ع” است.
انديشه اقتصادي در نزد امام”ع” بر پايه مسئوليت پذيري استوار است؛ چه، انسان در برابر مردم و سرزمين ها “بلاد” مسئول است.قلمرو مسئوليت او سرزمين هاي دور و چارپايان را هم دربر مي گيرد.او در برابر فقرا و مستمندان مسئول است تا غبار تنگدستي را از چهره آنان بزدايد.او در برابر هر قطعه زمين بايري مسئول است و بايد آن را احيا كند تا گرسنه اي در جهان باقي نماند.اصل تلاش و جديّت بر پايه مسئوليت استوار است.
امام اوقات مؤمن را به سه بخش تقسيم كرده، تأمين معاش را جزء اصلي برنامه مؤمن قرار داده اند:
‘مؤمن را سه ساعت است: ساعتي كه در آن با پروردگار خود راز مي گويد و ساعتي كه در پي تحصيل معاش خويش است و ساعتي كه به خوشي ها و لذات حلال و نيكو مي پردازد.و عاقل در پي سه كار باشد: يا در پي اصلاح معاش يا در كار معاد يا در پي لذت هاي غيرحرام و نامكروه.’ [ نهج البلاغه، حكمت 390. ]
در جاي ديگر مي فرمايد: حرفة المرء كنز؛ ‘گنجينه انسان شغل اوست.’
ابزارهاي كيفي استفاده از قواعد و قوانين حقوقي است كه با وضع قوانيني مناسب سعي در نيل به اهداف جامعه دارد.در اين مورد نيز امام علي”ع” با تجديد سنّت نبوي و احياي قوانين فراموش شده و اجراي آنها از اين ابزار نيز بسي سود جست.مهم ترين ابزار كمّي در دولت علوي، سياست هاي مالي است.سياست هاي پولي تنها منحصر به حفظ ارزش پول بوده است.[ فقدان بانكداري و به ويژه بانك مركزي و وجود مبادلات پاياپاي و ,حرمت ربا, مي تواند دلايل محدوديت سياست هاي پولي باشند. ]
قبل از هر چيز، دولت به نظارت بر كيفيت و عيار سكه هاي دينار و درهم مي پرداخت تا قدرت خريد را حفظ كند.اعراب به علت فقر اقتصادي، قادر به ضرب سكه نبودند؛ از اين رو در داد و ستدها از سكه هاي رايج در كشورهاي همسايه ـ مثل ايران، روم، يمن ـ استفاده مي كردند. اين سكه ها بر اثر تجارت اعراب با همسايگان وارد جزيرة العرب مي شد و چون حجم تقاضاي پول در جزيره نسبت به تقاضاي كل ايران و روم ناچيز بود، تقاضاي منطقه اي جزيره تأثيري بر تقاضا يا عرضه پول در ايران و روم نداشت بدين روي ارزش پول براي اقتصاد جزيرة العرب به طور برونزا تعيين مي شد. بر اين اساس تنها اقدام لازم براي حفظ ارزش پول در منطقه، مراقبت بر ,عيار, سكه هاي وارد شده بود كه از سوي دولت صورت مي گرفت.
با گسترش فتوحات اسلامي در سرزمين هاي تحت نفوذ روم و ايران، و كسب موفقيت هاي اقتصادي، مسلمانان به تدريج به فكر ضرب سكه هاي طلا و نقره افتادند. در زمان خلافت علي”ع” در سال چهلم هجري، سكه هايي ضرب شد كه تمام آثار غيراسلامي از آن محو شده بود، و بر يك طرف آن به خط كوفي عبارت اللّه الصمد لم يلد و لم يولد و لم يكن له كفوا احد و در اطراف آن عبارت محمد رسول اللّه ارسله بالهدي و دين الحق ليظهره علي الدين كله و لو كره المشركون، حك شده بود.ولي پس از حكومت آن حضرت، ضرب سكه هاي اسلامي متوقف شد و از رواج افتاد و نتوانست جايگزين سكه هاي قبلي گردد.
در رابطه با سياست هاي درآمدي كه به منظور مهار ,تورم, صورت مي گيرد علاوه بر اندرزهاي علي”ع” به صاحبان مشاغل و نظارت ايشان بر قيمت هاي بازار شاهد تاريخي بر اتخاذ چنين سياستي به نظر نمي رسد.بنابراين با توجه به موقعيت و شرايط اقتصادي آن دوران و با توجه به ممنوعيت ربا، محور سياست هاي اقتصادي حكومت علوي را سياست هاي مالي تشكيل مي داده است .
منبع:مرکز تعلیمات اسلامی واشنگتن
– چرا حفظ ارزش پول ملی در دوران پس از انقلاب برای مسولین کشور ما اصلا مهم نیست؟
تجربه تکراری در تاریخ : فروپاشی شوروی علیرغم داشتن معادن، نفت فراوان، صادرات نفت، صنایع سنگین و تجهیزات نظام: آنچه که منجر به فروپاشی اقتصاد شوروی کرد سقوط پول ملی بود!
,کاهش ارزش پول, رایج در راستای نابودی مملکت و نظام اسلامی، خلاف علم اقتصاد و خلاف عقل و دین می باشد.
